Energochłonność – czym jest i jak wpływa na zużycie energii?

---

Co to jest energochłonność? Definicja i znaczenie

W literaturze energochłonność definiuje się jako nakłady energii przypadające na jednostkę produkcji wynikającej z tego zużycia¹. Innymi słowy, jest to ilość nakładów, jakie trzeba poczynić, aby otrzymać produkcję danej miary. Energochłonność ma olbrzymie znaczenie w kontekście zrównoważonego rozwoju, ponieważ nie powinniśmy dążyć do tego, aby produkować za wszelką cenę jak najwięcej towarów i usług, ale żeby robić to w sposób efektywny kosztowo i jednocześnie możliwie bez wpływu na ekosystem.

Im niższa jest energochłonność danego procesu technologicznego, tym bardziej jest on opłacalny. Nie tylko pod względem ekonomicznym dla przedsiębiorstwa, ale także dla środowiska.

Energochłonność jest nierozerwalnie związana z efektywnością energetyczną. Im bowiem proces jest bardziej efektywny energetycznie, tym mniejsza jest jego energochłonność. Nie jest to tylko zależność o znaczeniu czysto teoretycznym.

W wielu przepisach, głównie z zakresu prawa budowlanego, ustawodawca wprowadza określone wymagania względem komponentów budynków. Dobrym przykładem jest dopuszczalny wskaźnik zapotrzebowania na energię pierwotną (EP). Obecnie wynosi on 70 KWh/(m2 x rok), ale jeszcze kilka lat temu wynosił 95 KWh/(m2 x rok). Oznacza to, że stopniowo dąży się do redukcji energochłonności na poziomie legislacyjnym, krok po kroku zaostrzając wymagania względem materiałów budowlanych.

Znaczenie energochłonności dla środowiska

Choć niską energochłonność można sprowadzić do stwierdzenia „więcej za mniej”, warto spojrzeć na to zjawisko w szerszym kontekście. Redukcja energochłonności prowadzi do zmniejszenia wydobycia paliw kopalnych oraz powstawania w związku z tym zanieczyszczeń środowiskowych. Nie ulega wątpliwości, że zwiększenie efektywności energetycznej (zmniejszenie energochłonności) przyczyniłoby się do rozwiązania wielu palących problemów społeczeństw, jak:

• globalne ocieplenie;

• eksploatacja zasobów surowców naturalnych;

• postępujące zanieczyszczenie środowiska;

• ryzyko zachwiania bezpieczeństwa energetycznego, czyli gwarancji zaopatrzenia państwa w energię niezbędną do funkcjonowania infrastruktury gospodarczej

Jak łatwo się domyślić działania legislacyjne postępują w tym zakresie zbyt wolno, dlatego warto zacząć wdrażać rozwiązania efektywne energetycznie na poziomie przedsiębiorstwa. Taka inwestycja w firmie zwróci się równie pod postacią niższych kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, wyższych dochodów oraz poprawy wizerunku, co – szczególnie w dobie zainteresowania raportowaniem ESG – wydaje się wysoce pożądane.

Energochłonność budynku – jak ją obliczyć i dlaczego jest ważna?

Energochłonność budynku obrazuje, ile energii jest niezbędne, aby móc korzystać z obiektu w komfortowych warunkach termicznych. Składa się na nią wiele czynników, w tym:

• architektura budynku – orientacja względem stron świata, rozmieszczenie i wielkość pomieszczeń;

• zastosowany rodzaj wentylacji – może być ona naturalna, mechaniczna wywiewna lub nawiewna albo hybrydowa;

• materiały i technologie wykonania przegród budowlanych;

• rodzaj i sprawność systemu grzewczego;

• systemu zarządzania energią w budynku (oprogramowanie klasy BEMS, Building Energy Management System).

Jak sprawdzić, ile zapłacisz za utrzymanie firmowych budynków? Od kwietnia 2024 r. obowiązują już certyfikaty energetyczne, które określają m.in. energochłonność obiektu. Taki dokument może sporządzić jedynie osoba posiadająca niezbędne uprawnienia i kwalifikacje. Dla przedsiębiorcy ważne jest jednak to, że audyt ma na celu nie tylko identyfikację stanu infrastruktury budowlanej, ale zawiera również zalecenia, które umożliwiają poprawę jej parametrów energetycznych.

Parametr energochłonności ma istotne znaczenie przede wszystkim dlatego, że koszty związane z ogrzewaniem budynku mają charakter stały. Obniżając je, otrzymujesz realny zysk, który możesz przeznaczyć na inwestycje w przedsiębiorstwie.

Energochłonność transportu drogowego – wpływ na zużycie energii

Oprócz infrastruktury budowlanej dla przedsiębiorców ogromne znaczenie ma też energochłonność transportu. Określa ona, ile energii (paliwa lub prądu) trzeba dostarczyć, aby łańcuch logistyczny został utrzymany. Na wymiar energochłonności wpływa ma przede wszystkim wielkość floty oraz jej specyfikacja techniczna (rodzaj jednostki napędowej, zużycie paliwa lub zasięg w przypadku samochodów elektrycznych).

Dążąc do optymalizacji efektywności energetycznej w transporcie, należy w miarę możliwości bazować na odnawialnych źródłach energii. Dzięki temu możliwe jest skonstruowanie floty, która swoje zadania będzie realizowała prawidłowo, ale bez obciążenia dla środowiska.

W tym celu zaleca się zakup samochodów elektrycznych oraz ładowarek EV. To nie tylko sposób na redukcję zużycia energii, ale także zwiększenie autokonsumpcji, a tym samym obniżenia rachunków za prąd. Poprzez magazynowanie energii elektrycznej w bateriach samochodowych firma zapobiega oddawaniu nadwyżki wyprodukowanej lub zakupionej energii elektrycznej operatorowi OSD, co – niezależnie od tego, czy przedsiębiorca korzysta z opustowego systemu net-metering, czy net-billingu – wiąże się ze stratami.

Obecnie zakup samochodów elektrycznych może być sfinansowany częściowo z programu „Mój Elektryk”. Przedsiębiorcy mogą otrzymać nawet 70 tysięcy złotych na zakup pojazdu zeroemisyjnego.

Metody redukcji energochłonności w różnych sektorach

O zrównoważonym rozwoju w ujęciu praktycznym mówi się od stosunkowo niedawna. Dlatego znakomita większość firm ma jeszcze bardzo duże pole do manewru, jeżeli chodzi o zmniejszanie energochłonności w bieżącej działalności. Przyjrzyjmy się przykładowym sposobom na obniżenie zapotrzebowania na energię.

Montaż pompy ciepła

Pompy ciepła wspierają działanie systemu grzewczego i utrzymanie optymalnych warunków temperaturowych dzięki wykorzystaniu różnicy ciepła, jaka panuje między górnym a dolnym źródłem. Przyjmuje się, że gruntowe pompy ciepła mogą być nawet 4-krotnie bardziej wydajne niż tradycyjny system ogrzewania.

Zasilanie urządzeń elektrycznych za pomocą fotowoltaiki

Firmowe urządzenia możesz – przynajmniej częściowo – zasilać przy użyciu energii elektrycznej pochodzącej z promieniowania słonecznego. Fotowoltaika w połączeniu z pompą ciepła daje efekt synergii, ponieważ oba systemy uzupełniają się wzajemnie. Za pomocą fotowoltaiki można zasilić oświetlenie, linie produkcyjne, urządzenia pomiarowe oraz inne elementy infrastruktury. Aby jeszcze bardziej zwiększyć korzyści płynące z fotowoltaiki, połącz ją z magazynem energii.

Termomodernizacja obiektów budowlanych

Docieplenie ścian czy wymiana instalacji na bardziej nowoczesne i lepiej izolowane to również sposób na obniżenie energochłonności, a także możliwość uzyskania białego certyfikatu od Urzędu Regulacji Energetyki. Certyfikaty efektywności energetycznej stanowią prawa majątkowe będące przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii.

Zapraszamy do współpracy wszystkich przedsiębiorców, którzy dążą do obniżenia energochłonności w swojej firmie. Pomożemy opracować długofalową strategię działania i zaproponujemy transformację energetyczną dopasowaną do możliwości finansowych przedsiębiorstwa oraz jego założeń biznesowych.

1. Plich M., Skrzypek J.; Trendy energochłonności polskiej gospodarki; Wiadomości statystyczne nr 7/2016