Carbon Credits – jakie mają znaczenie dla walki ze zmianami klimatu?

Carbon Credits – co to jest i jak działają?

Sam pomysł kontroli emisji dwutlenku węgla do atmosfery narodził się w latach 80. ubiegłego wieku w Stanach Zjednoczonych, kiedy w 1977 roku uchwalono ustawę The Clean Air Act. Na globalną regulację trzeba było czekać jeszcze kolejnych 20 lat. W 1997 roku na mocy Protokołu z Kioto Organizacja Narodów Zjednoczonych ustanowiła pierwszy system wymiany kredytów środowiskowych. Traktat wygasł w 2020 roku i obecnie jego założenia są kontynuowane na mocy Umowy Paryskiej.

Carbon Credits, nazywane też Carbon Offset lub Carbon Allowances to sposób na zrekompensowanie emisji dwutlenku węgla oraz innych gazów cieplarnianych. Działanie systemu polega na zredukowaniu emisji, usunięciu zanieczyszczenia lub jego uniknięciu w celu zrekompensowania tej emisji w innej lokalizacji.

Można powiedzieć, że Carbon Credits są formą ceny, jaką firmy płacą za emisję gazów cieplarnianych. Wydawane w zamian certyfikaty stanowią przedmiot obrotu i mogą zostać nabyte przez innych uczestników rynku. Jeden kredyt węglowy odpowiada redukcji emisji gazów cieplarnianych o jedną tonę sześcienną (dwutlenku węgla lub innego gazu o zbliżonym poziomie szkodliwości).

W zależności od tego, w jakim programie weźmie udział przedsiębiorstwo, oznaczenia redukcji mogą przedstawiać się inaczej, np. VER (ang. Verified Emission Reduction) lub CER (ang. Certified Emission Reduction).

Nabywca certyfikatu redukcyjnego zyskuje prawo do emisji określonej ilości gazów cieplarnianych do atmosfery. Innymi słowy, aby móc zanieczyszczać środowisko, firma musi za to najpierw zapłacić.

Warto wspomnieć, że system handlu emisją dwutlenku węgla wciąż nie jest powszechnie stosowany na świecie. Według stanu na 2022 rok miało go większość krajów europejskich (w tym Polska), a także Stany Zjednoczone na poziomie stanowym, Meksyk, czy Chiny, a nawet niewielka Nowa Zelandia. Nie wdrożyły go m.in. państwa afrykańskie, Rosja oraz Australia. Obok europejskiego rynku handlu emisjami CO2 na świecie wykształciło się kilka innych inicjatyw o zbliżonym znaczeniu:

• Australia wdrożyła Emissions Redution Fund,

• Singapur przedstawił AirCarbon Exchange,

• Japonia na poziomie krajowym wdrożyła Joint Crediting Mechanism oraz J-Credit, ale dodatkowe ograniczenia emisji występują w obrębie poszczególnych prefektur.

Carbon Credits – wyjaśnienie mechanizmów i korzyści

Sam mechanizm działania Carbon Credits jest dość prosty. Organizacja Narodów Zjednoczonych przyznaje poszczególnym krajom określoną liczbę kredytów węglowych. Rząd danego państwa jest odpowiedzialny za monitorowanie, przyznawanie kredytów i cykliczne raportowanie sytuacji w tym obszarze. Każde przedsiębiorstwo może wyemitować ograniczoną ilość gazów cieplarnianych, zanim będzie musiało zapłacić za kolejne certyfikaty. Jeżeli okaże się, że nabyło ich zbyt dużo, nadmiarowe Carbon Credits można sprzedać. Ten system określa się jako Cap and Trade.

Trzeba dokonać istotnego rozgraniczenia między Carbon Credits a Carbon Offsets. Kredyty są oferowane przez rządy poszczególnych państw przedsiębiorcom i sprzedaje się je wyłącznie na rynku regulowanym. Z kolei Carbon Offsets są kupowane i sprzedawane przez firmy w ramach rynków zdecentralizowanych, VCM (ang. Voluntary Carbon Market). 

Jakie są cele Carbon Credits i jak pomagają w redukcji emisji?

Korzyści płynące ze stosowania systemu kredytów węglowych można rozpatrywać na kilku płaszczyznach. Przede wszystkim promuje on inicjatywy prośrodowiskowe. Firmy zaczynają dostrzegać, że lepiej jest zainwestować środki w odnawialną energię, niż bazować na źródłach konwencjonalnych i że da się uzyskać ten sam efekt gospodarczy mniejszym kosztem dla środowiska. Pośrednio więc Carbon Credits ułatwiają wdrożenie strategii ESG i osiągnięcie założonych celów społecznych oraz środowiskowych.

Dążenie do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych przekłada się także na ochronę przyrody i różnorodności gatunkowej. Nikogo nie trzeba już przekonywać, że zanieczyszczone powietrze jest na dłuższą metę zabójcze nie tylko dla człowieka, ale też lasów, wód i zamieszkujących je organizmów. Środki uzyskane ze sprzedaży Carbon Credits to również okazja do uwolnienia funduszy na rozwój działalności gospodarczej i wdrożenie innowacyjnych technologii.

Jak firmy mogą wykorzystać Carbon Credits do osiągnięcia neutralności węglowej?

Zasadniczo wdrożenie systemu Carbon Credits jest dobrowolne. Powinny je rozważyć przede wszystkim przedsiębiorstwa, które zobowiązały się do osiągnięcia określonego celu w zakresie redukcji gazów cieplarnianych. Da niektórych uczestników obrotu może on być jednak obowiązkowy. Dotyczy to zwłaszcza firm, które emitują bardzo duże ilości zanieczyszczeń, np. rafinerii.

Firmy kupują Carbon Credits przede wszystkim po to, aby móc legalnie produkować więcej dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych. Jeżeli więc biznes ma się rozwijać w stronę szkodliwą dla środowiska, trzeba będzie za to zapłacić. Nabywają również Offsety, aby móc publicznie reklamować się jako organizacja spełniająca wyzwania zerowej emisji dwutlenku węgla. Coraz więcej kontrahentów, ale też klientów będących osobami fizycznymi zwraca na to uwagę.

Odpowiednie zarządzanie organizacją poprzez inwestowanie w zieloną infrastrukturę pozwala firmie na zarabianie pieniędzy poprzez sprzedaż kredytów węglowych konkurencji, która walczy o przestrzeganie standardów. Przykładem takiej transakcji jest rekordowy zysk koncernu Tesla, która w 2022 roku wygenerowała w ten sposób niemal 2 miliardy dolarów dochodu.

Oczywiście możesz się zastanawiać, kto właściwie otrzymuje pieniądze ze sprzedaży kredytów węglowych. W przypadku Carbon Credits umowa sprzedaży jest zawierana między dwoma firmami, więc pieniądze płyną do sprzedającego. Jeśli chodzi o Carbon Offset, to zastrzyk gotówki otrzyma podmiot sponsorujący dany projekt.

Krytyka i wyzwania związane z Carbon Credits – co warto wiedzieć?

Choć system kredytów węglowych wydaje się „kuloodporny”, trzeba zdawać sobie sprawę, że nie jest on pozbawiony wad. Jego zasadnicza ułomność polega na tym, że ceny certyfikatów i Offsetów w dużej mierze są dyktowane przez warunki geopolityczne oraz gospodarcze.

W okresie ekonomicznej prosperity, kiedy firmy szybko się rozwijają, ceny uprawnień do emisji gazów cieplarnianych mogą iść w górę. I przeciwnie – ochłodzenie gospodarki wpływa na spadek ich cen. Na wartość Carbon Credits i Carbon Offsets wpływają też lokalne prace legislacyjne. Władza może hamować lub wspierać rozwój przedsiębiorców, wpływając pośrednio na wartość certyfikatów.

Obrót Carbon Credits to dla jednych firm szansa na istnienie i działanie zgodnie z prawem, dla innych – szansa na wysoki zarobek. W ostatecznym rozrachunku wydaje się jednak, że tego rodzaju inicjatywy przyczyniają się do ochrony środowiska. Jeśli chcesz, aby Twoja firma stała się częścią rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla lub VCM, skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci zaplanować rozwój przedsiębiorstwa.