Gwarancje pochodzenia energii – jak wspierają rozwój zielonej energii?

---

Gwarancje pochodzenia energii – co to jest i jak działa?

Fakt, że wygenerowana energia pochodzi ze źródeł odnawialnych, może być istotny zarówno dla jej producenta, jak i nabywcy z wielu względów. Niestety energii jako takiej nie da się oznaczyć, więc pojawiła się potrzeba certyfikowania jej źródła pochodzenia. Gwarancje pochodzenia energii odnawialnej to poświadczenie dla odbiorcy końcowego, że określona ilość energii wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej została wytworzona z odnawialnych źródeł energii lub w wyniku procesu wysokosprawnej kogeneracji.

Gwarancje pochodzenia energii zostały wprowadzone do unijnego porządku prawnego dyrektywą RED II. W Polsce tę materię regulują dwie ustawy:

• ustawa o odnawialnych źródłach energii dla wytworzonych za pośrednictwem OZE:

• energii elektrycznej;

• biometanu;

• ciepła lub chłodu;

• wodoru odnawialnego;

• biogazu „zwykłego” oraz rolniczego.

• ustawa o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej generacji – w zakresie CHP (ang. Combined Heat and Power).

Gwarancja pochodzenia energii ma postać zapisu elektronicznego w specjalnym rejestrze, tzw. Rejestrze Gwarancji Pochodzenia (RGP) prowadzonym w Polsce przez Towarową Giełdę Energii. Dokumenty odzwierciedlające gwarancję pochodzenia powstają z chwilą wytworzenia energii lub w wyniku procesu CHP. Tracą ważność z chwilą zaprzestania produkcji energii lub umorzenia świadectwa na rzez odbiorcy końcowego albo upływu 12 miesięcy od ich wydania.

Polskie gwarancje pochodzenia energii – jakie są ich cele?

Zasadniczym celem gwarancji energii jest potrzeba dania wyboru zarówno odbiorcom indywidualnym, jak i korporacyjnym do tego, z jakiego źródła będą czerpali energię. Uczestnik rynku, który zwraca uwagę na gwarancję pochodzenia, nie tylko jest postrzegany jako bardziej świadomy i odpowiedzialny, ale także działający w zgodzie z zasadami raportowania niefinansowego ESG. Gwarancje pochodzenia stanowią bardzo istotny element umów PPA, ponieważ coraz więcej przedsiębiorców chce mieć pewność, że nabywa energię elektryczną od podmiotu, którego działalność nie niszczy środowiska.

Celem gwarancji pochodzenia energii jest z jednej strony zachęcenie przedsiębiorców (producentów energii) do rozwoju infrastruktury i produkowania jak największej ilości zielonej energii. Z drugiej zaś mają one zachęcić odbiorców do wyboru właśnie takiej energii, której wytwarzanie jest neutralne środowiskowo.

Gwarancje pochodzenia energii odnawialnej – jak wspierają rozwój rynku?

Gwarancje pochodzenia wspierają rynek energii w skali ogólnoeuropejskiej, ponieważ są one uznawane we wszystkich państwach członkowskich, a także na obszarze Konfederacji Szwajcarskiej i EFTA na zasadzie wzajemności. Jest to szczególnie istotne dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na skalę transgraniczną. W przypadku wątpliwości co do autentyczności certyfikatu i odmowy jego uznania podmiot uprawniony z gwarancji ma prawo złożyć zażalenie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta.

Mając na względzie kierunek rozwoju legislacji unijnej, państwom członkowskim powinno zależeć, aby w obrocie było jak najwięcej gwarancji pochodzenia energii. Oznacza to bowiem, że coraz większa część całkowitej puli energii pochodzi z OZE, co jest pożądane nie tylko ekonomicznie, ale również z punktu widzenia troski o środowisko.

Jak uzyskać gwarancję pochodzenia energii w Polsce?

Proces ubiegania się o gwarancję pochodzenia energii nie jest bardzo skomplikowany, ale może okazać się czasochłonny. Przyjrzyjmy się, jak przebiega on krok po kroku.

Gwarancje pochodzenia wydawane są na wniosek producenta przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Wniosek należy złożyć do operatora na obszarze działania, którego została podłączona instalacja. Wzór wniosku znajdziesz na stronie internetowej URE. Następnie operator przekazuje wniosek do URE, który ma 30 dni na jego weryfikację. W przypadku braku przeciwwskazać gwarancja pochodzenia energii jest wydawana w terminie 30 dni, zaś gwarancji pochodzenia CHP w terminie 60 dni. Po zmianie przepisów począwszy od 2024 r. weryfikacji wyprodukowanej energii oraz treści wniosku może dokonać wyłącznie jednostka akredytowana posiadająca atest Polskiego Centrum Akredytacji.

Przekazanie gwarancji pochodzenia odbiorcy końcowemu obliguje wytwórcę lub inny podmiot posiadający konto w rejestrze do zawiadomienia Prezesa URE oraz Towarowej Giełdy Energii. Przekazanie tej informacji obliguje TGE do dokonania wpisu w rejestrze gwarancji pochodzenia. Po drugie prowadzi z mocy prawa do wygaszenia gwarancji pochodzenia.

Należy zaznaczyć, że z gwarancji pochodzenia energii nie wynikają żadne prawa majątkowe, choć jest ona zbywalna. Nie należy też mylić jej ze świadectwem pochodzenia energii, czyli tzw. zielonym certyfikatem. W przeciwieństwie do gwarancji pokolorowane certyfikaty mogą stanowić przedmiot obrotu giełdowego. Zbycie gwarancji pochodzenia energii oraz obrót prawem z zielonego certyfikatu następują niezależnie od siebie.

Gwarancja pochodzenia energii – korzyści dla konsumentów i producentów

Korzyści płynące z wprowadzenia gwarancji pochodzenia energii można rozpatrywać z punktu widzenia kilku segmentów uczestników rynku.

Przede wszystkim państwo tworzy w ten sposób pozasystemową zachętę do inwestowania w OZE, co zbliża je do realizacji długoterminowych celów polityki energetycznej. Zyskuje też dostęp do zwartych informacji na temat podmiotów produkujących energię z OZE i wolumenu transakcji. Producenci energii mogą liczyć na dodatkowy dochód, zaś dostawcy na rozszerzenie portfolio oferty, lepiej dopasowanej do potrzeb poszczególnych grup odbiorców.

Wybierając dostawców legitymujących się gwarancją, przedsiębiorcy zyskują realny wpływ na ograniczenie śladu węglowego oraz redukcję emisji dwutlenku węgla. Podejmują też działania zmierzające w kierunku realizacji środowiskowego filaru raportowania ESG, więc realizują w tym zakresie compliance. Z kolei konsumenci mogą bardziej świadomie wybierać sprzedawcę energii, przyczyniając się tym samym do dbałości o środowisko.

Z punktu widzenia ochrony środowiska te korzyści trudno przecenić. Im więcej energii powstaje z OZE, a mniej ze źródeł konwencjonalnych, tym łatwiej zadbać o bioróżnorodność i ochronić przyrodę przed negatywnymi skutkami produkcji energii z nieodnawialnych surowców.

Gwarancja pochodzenia energii może być skutecznym narzędziem marketingu oraz zabezpieczeniem prawnym. Decydując się na jej zakup, przedsiębiorstwo potwierdza swój ekologiczny wizerunek i dbałość o środowisko naturalne. Coraz więcej konsumentów wybiera też świadomie towary lub usługi wyprodukowane przy użyciu energii pochodzącej z OZE. Jeśli chcesz wzmocnić swoje przedsiębiorstwo w nieoczywisty, ale skuteczny sposób, zakup gwarancji pochodzenia energii będzie dobrym krokiem. Skontaktuj się z nami, pomożemy Ci zaprojektować zieloną drogę dla Twojego biznesu.