Co to jest certyfikat energetyczny? Przybliżamy kwestię „pokolorowanych” certyfikatów

---

Co to jest certyfikat energetyczny? Wprowadzenie

Opłacalność korzystania z infrastruktury w dużej mierze zależy od tego, ile energii z niej „ucieka”. Decydując się na zakup lub dzierżawę budynku, który jest efektywny pod względem energetycznym, nie tylko dbasz o środowisko naturalne, ale też ograniczasz wydatki związane z działalnością gospodarczą.

W ocenie tej efektywności energetycznej kluczową rolę odgrywają świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, określane inaczej jako certyfikaty energetyczne lub paszporty energetyczne. Są one obecne w polskim porządku prawnym od lat, ale w 2023 roku przeszły prawdziwą rewolucję. Obecnie certyfikaty energetyczne regulowane są znowelizowaną ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 roku o charakterystyce energetycznej budynku¹.

Certyfikat energetyczny – jakie są jego główne cele i znaczenie w kontekście zrównoważonego rozwoju?

Certyfikaty energetyczne są częścią filozofii zrównoważonego rozwoju. To doktryna ekonomiczna zapoczątkowana jeszcze pod koniec XX w. przez Światową Komisję ds. Środowiska i Rozwoju. Przygotowany przez nią raport² określał zrównoważony rozwój jako „zaspokajanie potrzeb obecnego pokolenia bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na zaspokojenie swoich potrzeb”.
Zrównoważony rozwój może być osiągnięty na wiele sposobów, w tym także poprzez inwestycję w odnawialne źródła energii (OZE). Aby jednak wygenerowana energia była wykorzystywana w sposób efektywny, niezbędne jest zachowanie odpowiednio wysokiej efektywności energetycznej infrastruktury, która ją wykorzystuje.
Celem świadectwa charakterystyki energetycznej jest promocja budynków pasywnych, które minimalizują zużycie i zapotrzebowanie na energię. Taka ocena energetyczna dotyczy nie tylko budynków nowych, ale także już istniejących obiektów, oceniając ich parametry i stanowiąc swego rodzaju podsumowanie osiągnięć na polu dbałości o środowisko w sektorze budownictwa.

Paszport energetyczny – na czym polega i jakie informacje zawiera ten dokument?

Zgodnie z art. 3 ust. 1 przywołanej ustawy, sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej zapewnia przede wszystkim właściciel lub zarządca budynku. Taki dokument należy przygotować zarówno przy zawieraniu umowy sprzedaży, jak i podpisywaniu najmu. Obowiązek sporządzenia certyfikatów nie dotyczy wyłącznie obiektów wymienionych w art. 3 ust. 4 ustawy, czyli budynków:

• podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
• używanych jako miejsce kultu i do działalności religijnej;
• przemysłowych oraz gospodarczych niewyposażonych w instalacje zużywające energię, z wyłączeniem instalacji oświetlenia wbudowanego;
• mieszkalnych, przeznaczonych do zamieszkania nie dłużej niż 4 miesiące w roku;
• wolnostojących o powierzchni użytkowej poniżej 50m2;
• dla gospodarstw rolnych o odpowiednio niskim zapotrzebowaniu na energię nieodnawialną.

Jeżeli świadectwo dotyczy budynku będącego przedmiotem sprzedaży, należy przekazać je w momencie zawierania umowy przed notariuszem. Taka informacja powinna znaleźć się w treści aktu notarialnego.
Pamiętaj, że świadectwo charakterystyki energetycznej może być sporządzone wyłącznie przez uprawnioną do tego osobę. Zleć takie prace specjalistom posiadającym niezbędne kompetencje. Przede wszystkim muszą one znajdować się w wykazie osób uprawnionych do sporządzania certyfikatów energetycznych. Dokument zachowuje ważność przez 10 lat od jego sporządzenia. Po tym czasie należy go odnowić.

Jakie dane zawiera świadectwo charakterystyki energetycznej?

Każdy paszport energetyczny ma określoną strukturę. Powinny znaleźć się w nim informacje dotyczące:

• danych identyfikacyjnych budynku lub części budynku, dla którego sporządzane jest świadectwo;
• charakterystyki energetycznej budynku lub jego części;
• zaleceń określających zakres i rodzaj robót budowlano-instalacyjnych, które poprawią charakterystykę energetyczną obiektu;
• oświadczenia osoby sporządzającej świadectwo, że dokument został wygenerowany z rejestru centralnego.

Zapotrzebowanie budynku na energię określa się za pomocą kilku współczynników w ujęciu rocznym. Do podstawowych należy EP (energia nieodnawialna pierwotna), EK (energia końcowa) oraz EU (energia użytkowa). Paszport energetyczny uwzględnia też wielkość emisji dwutlenku węgla oraz udział OZE w zapotrzebowaniu na energię końcową.
Parametr EP określa jakość paliwa wykorzystanego do ogrzania obiektu. Im jest ono bardziej ekologiczne, tym EP będzie niższe. EK określa, ile będzie kosztowało ogrzanie obiektu z uwzględnieniem strat energii, sprawności źródła ciepła oraz innych czynników. Z kolei EU odnosi się do ilości traconej energii. Źródłem takiej straty mogą być np. mostki cieplne występujące w stolarce drzwiowej i okiennej czy niewydajna klimatyzacja.
Sama interpretacja wyniku umieszczonego na certyfikacie jest intuicyjna. W jego dolnej części znajduje się duża, kolorowa skala. Im znajdująca się na niej strzałka jest umieszczona bardziej po lewej stronie, tym lepiej, ponieważ budynek jest bardziej „ekologiczny”.

Biały certyfikat energetyczny – co to jest i jakie korzyści może przynieść?

Białe certyfikaty energetyczne to rozwiązanie skierowane do przedsiębiorców, które ma promować inwestycje w energooszczędność. Zostały uwzględnione w ustawie o efektywności energetycznej³ i wydaje je Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) na wniosek firmy.
O wydanie białego certyfikatu możesz się ubiegać, jeśli Twoje przedsiębiorstwo planuje przeprowadzić inwestycje mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej budynku. Do takich prac można zaliczyć m.in.:

• termomodernizację obiektu;
• izolację instalacji przemysłowych;
• modernizację lub wymianę oświetlenia albo urządzeń, lub instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych.

Uzyskanie białego certyfikatu to podwójna korzyść dla firmy. Z jednej strony operuje ona oszczędniej, więc generuje większe zyski. Z drugiej – świadectwo może stać się przedmiotem obrotu rynkowego na Towarowej Giełdzie Energii. Im większą oszczędność uda się otrzymać, tym drożej będziesz mógł sprzedać biały certyfikat.

Czym są i jakie znaczenie mają „pokolorowane certyfikaty”?

Kolorowe certyfikaty mają za zadanie wspierać rozwój energii odnawialnej. Obowiązujące przepisy nakładają na wytwórców energii elektrycznej oraz przedsiębiorstwach zajmujących się jej obrotem obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE poszczególnego rodzaju świadectw energetycznych, alternatywnie, uiszczenia opłaty zastępczej.
Pokolorowane certyfikaty zostały podzielone ze względu na rodzaj wykorzystanej energii. W praktyce wyróżnia się świadectwa błękitne, białe, zielone, fioletowe, czerwone i żółte.
Certyfikaty energetyczne to ważny dokument dla każdej firmy, która w bieżącej działalności korzysta z nieruchomości. Jego pozyskanie odzwierciedla zaangażowanie przedsiębiorstwa w ochronę środowiska i stwarza możliwość wygenerowania dodatkowego zysku. Jeśli i Ty chcesz zacząć działać na rzecz zielonej energii, skontaktuj się z nami: https://reo.pl/pl/kontakt#kontakt.

 

1. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20140001200
2. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf [dostęp: 14.03.2024 r.]
3. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160000831