Grant OZE. Wszystko, co musisz wiedzieć, aby otrzymać dofinansowanie

Czym jest grant OZE?

Grant OZE to narzędzie wsparcia, pokrywające 50 proc. kosztów netto przedsięwzięcia, przysługujące na zakup, montaż, budowę lub modernizację instalacji odnawialnych źródeł energii. Operatorem grantu OZE w Polsce jest Bank Gospodarstwa Krajowego, a rozwiązanie wprowadzone zostało w ustawie z 29 września 2022 roku o zmianie niektórych ustaw wspierających poprawę warunków mieszkaniowych. 

Akt został stworzony w celu realizacji działań zgodnych z Krajowym Planem Odbudowy i Zwiększania Odporności, a finansowany jest w ramach NextGenerationEU, czyli tymczasowego instrumentu odbudowy, który skupia się szczególnie na wsparciu małych i średnich przedsiębiorstw oraz działań sprzyjających transformacji energetycznej. 

Kto, kiedy i gdzie może złożyć wniosek?

Nabór wniosków do grantu OZE ma charakter ciągły. Trwa do 30 czerwca 2026 roku. Wnioskodawcy powinni dostarczyć dokumenty w papierowej formie do siedziby Banku Gospodarstwa Krajowego. O grant OZE mogą ubiegać się inwestorzy, bez względu na status prawny, którzy są właścicielami lub zarządcami budynku wielorodzinnego, to znaczy: 

• wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, 

• jednostki samorządu terytorialnego, 

• spółki prawa handlowego, 

• osoby fizyczne, 

• społeczne inicjatywy mieszkaniowe czy towarzystwa budownictwa społecznego. 

O środki z grantu OZE nie mogą ubiegać się jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe. 

Na co można przeznaczyć środki z grantu OZE?

Grant OZE przysługuje, jeśli przedsięwzięcie skupia się na budowie nowej instalacji odnawialnego źródła energii lub modernizacji istniejącej instalacji odnawialnego źródła energii, pod warunkiem, że konsekwencją finansowania będzie wzrost mocy o co najmniej 25 proc. Co ważne, grant przysługuje, jeśli instalacja, która ma być realizowana ze środków grantu OZE będzie wytwarzała energię na potrzeby budynku, który jest przedmiotem przedsięwzięcia, nie wyrządza poważnych szkód dla środowiska i spełnia kryteria horyzontalne. Dodatkowo środki nie zostaną przyznane do już rozpoczętych przedsięwzięć.

Kryteria horyzontalne – co warto o nich wiedzieć?

Kryteria horyzontalne to zasady obowiązujące wszystkie przedsięwzięcia zgłaszane do finansowania w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Są nimi między innymi: brak podwójnego finansowania (czyli niepobieranie środków z różnych źródeł budżetu UE na ten sam cel rozwojowy), sytuacja finansowa ostatecznego odbiorcy oraz wykonalność finansowa przedsięwzięcia, zgodność z zasadą „niewyrządzania znaczącej szkody środowisku” (DSNH), racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych czy długotrwały wpływ przedsięwzięcia na wydajność i odporność polskiej gospodarki. Wszystkie kryteria horyzontalne określone są w szczegółowym załączniku. Jest ich łącznie 13. 

Zasada DSNH – kluczowa przy grancie OZE

W celu uniknięcia finansowania przedsięwzięć, które mogą szkodzić środowisku, Komisja Europejska wprowadziła regułę DNSH („do no significant harm”), czyli „nie czyń poważnych szkód”. To jedno z kluczowych kryteriów, które musi spełnić podmiot ubiegający się o środki z grantu OZE. Beneficjenci wsparcia będą zobowiązani w razie kontroli do przedstawienia dokumentów potwierdzających zgodność z wymaganiami tej zasady. 

Dlatego też Ministerstwo Rozwoju i Technologii przygotowało specjalny poradnik, zawierający zestawienie dokumentów i opracowań, które podmioty realizujące przedsięwzięcia z pomocą środków z grantu OZE będą musiały posiadać, aby pozytywnie przejść ewentualną kontrolę zgodności wykonania inwestycji z wymaganiami. 

Przeczytaj również: Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju – to warto wiedzieć o ESRS

Co powinien zawierać wniosek o grant OZE?

Wniosek o pozyskanie środków z grantu OZE powinien zawierać informacje, takie jak: dane inwestora, dane budynku będącego przedmiotem przedsięwzięcia OZE, dane przedsięwzięcia OZE (czyli między innymi rodzaj instalacji, zakres rzeczowy, czy jej koszt brutto oraz netto), dane niezbędne do obliczenia przewidywanej rocznej ilości dwutlenku węgla, który nie zostanie wyemitowany w wyniku realizacji przedsięwzięcia OZE, ogólne oświadczenia inwestora, oświadczenia inwestora dot. pomocy de minimis oraz samego grantu OZE. 

Do wniosku należy dołączyć także: 

• dokumentację projektową instalacji;

• dokumenty potwierdzające umocowanie osób podpisujących wniosek do reprezentowania inwestora oraz wzór podpisu/ów złożonych na wniosku.

Wnioski można składać w ramach ciągłego naboru, do 30 czerwca 2026 roku w siedzibie Banku Gospodarstwa Krajowego. 

Dokumentacja projektowa – co warto o niej wiedzieć?

Dokumentacja projektowa powinna dotyczyć obszaru, który we wniosku określony jest jako zakres rzeczowy. Jej celem jest potwierdzenie zakresu rzeczowego przedsięwzięcia OZE, w tym głównie poświadczenie informacji, takich jak:

• zakres prac i szacowane koszty wykonania przedsięwzięcia OZE,

• moc elektryczna i cieplna instalacji OZE,

• przewidywana roczna ilość wytwarzanej energii elektrycznej lub ciepła.
   

Dokumentację projektową instalacji sporządza i podpisuje osoba dysponująca odpowiednimi uprawnieniami, gdyż jest to weryfikowane przez zakład energetyczny na etapie podłączenia instalacji do sieci elektrycznej. Dokumentacja projektowa może być kosztem kwalifikowanym przedsięwzięcia OZE, jeśli rozpoczęcie jej wykonania oraz zapłata za jej wykonanie przez inwestora nastąpiły po 30 stycznia 2020 roku.

Jakie dodatkowe obowiązki mają beneficjenci grantu OZE?

Inwestor, realizujący przedsięwzięcie, dla którego został przyznany grant, zobowiązany jest do podjęcia działań komunikacyjnych dot. dofinansowania. Są nimi między innymi: eksponowanie źródła przedsięwzięcia we wszelkich materiałach promocyjnych, umieszczenie opisu realizowanego przedsięwzięcia na swojej stronie internetowej (jeśli posiadają) czy dostarczanie informacji o przedsięwzięciu różnych grupom odbiorców. Wszystkie obowiązki informacyjne określone są w załączniku na stronie Banku Gospodarstwa Krajowego.