Prąd trójfazowy – czy to bardziej ekologiczne rozwiązanie dla gospodarstw domowych i firm?

Prąd trójfazowy – co to jest i jak działa?

W instalacji jednofazowej wykorzystuje się jeden przewód do przesyłu energii elektrycznej. Tego typu instalacja jest prosta do zaprojektowania i dosyć tania w porównaniu z trójfazową, ale ma też swoje ograniczenia. Nie nadaje się do dużego obciążania energią.

W odróżnieniu od instalacji jednofazowej trójfazowa składa się z aż pięciu przewodów – rzadziej czterech, kiedy nie występuje przewód ochronny. Są to:

• przewody fazowe L1, L2 i L3,
• przewód neutralny N,
• przewód ochronny PE.

Wykorzystanie trzech przewodów do przesyłu energii powoduje, że możliwe jest znacznie większe obciążenie sieci i zwiększenie stabilności przesyłu. Dlatego sieci trójfazowe montuje się zwykle w fabrykach, gdzie podłączone są parki maszynowe lub całe linie technologiczne. Można zaprojektować ją także w domu jednorodzinnym. Dobrym przykładem są ładowarki EV. Te jednofazowe można podłączyć do sieci zawsze, ale ładują samochodów powoli. Z kolei trójfazowe zrobią to znacznie szybciej. Jeśli Twój samochód elektryczny ma pojemną baterię, zdecydowanie lepiej ładować go z instalacji trójfazowej, niż jednofazowej.

Prąd jednofazowy a trójfazowy – kluczowe różnice

Układ jednofazowy charakteryzuje się pojedynczą fazą, co oznacza, że napięcie zmienia się periodycznie z dodatniego na ujemne, a przewody są dwa – fazowy brązowy lub czarny oraz ochronny niebieski. Napięcie w takiej sieci wynosi 230 V. To wystarczająco dużo, aby zasilić np.:

• sprzęt AGD/RTV,
• oświetlenie,
• niewielkie maszyny przemysłowe.

W przypadku prądu trójfazowego występują trzy fazy przesunięte względem siebie, przy czym przesunięcie to ma stały charakter. Kiedy jedna z faz osiąga maksimum, dwie znajdują się w dolnym położeniu. Dzięki temu w sieci trójfazowej prąd elektryczny „rozkłada się” w sposób równomierny i jest w stanie zapewnić zasilanie powyżej 6 kW. Instalacje trójfazowe stosuje się przede wszystkim w zakładach produkcyjnych, przemyśle maszynowym lub transporcie szynowym. Napięcie w instalacji trójfazowej wynosi 230 V lub 400 V.

Czy prąd trójfazowy jest droższy od jednofazowego? Koszty i opłaty

Korzystanie z prądu trójfazowego generuje dodatkowe koszty, choć nie są one drastycznie wyższe. Przede wszystkim trzeba pamiętać, że trzeba zamontować dodatkowe przewody, licznik energii, a także odpowiednie bezpieczniki, wyłączniki różnicowoprądowe, czy ograniczniki przepięć. Jest to jednak wydatek jednorazowy.

Zamontowane elementy instalacji elektrycznej psują się rzadko i równie rzadko wymagają asysty elektryka. Jeśli jednak dojdzie do awarii, jej usunięcie będzie kosztowało więcej z uwagi na stopień skomplikowania instalacji.

Jeżeli chodzi o opłaty związane z przesyłem, to układ pomiarowy trójfazowy jest nieco droższy, ale w skali miesiąca będzie to kilka złotych różnicy w wysokości opłaty przesyłowej stałej. Rzeczywiście więc korzystanie z instalacji trójfazowej będzie droższe, ale komforty płynący z jej użytkowania z pewnością rekompensuje wyższą kwotę na fakturze za energię elektryczną.

Czy można zamienić prąd jednofazowy na trójfazowy?

Zamiana instalacji jednofazowej na trójfazową jest możliwa, ale wiąże się z dosyć wysokimi kosztami. Konieczne jest opracowanie i zgłoszenie projektu instalacji, wymiana liczników, kabli oraz montaż dodatkowych zabezpieczeń, a także przeprowadzenie prac ziemnych. Takie działania powinny być zlecone doświadczonemu profesjonaliści z uprawnieniami. Ingerencji w instalację elektryczną nigdy nie należy dokonywać na własną rękę, ponieważ jest to niezgodne z prawem, a przede wszystkim – niebezpieczne.

Aby ograniczyć koszty modyfikacji sieci, warto zaplanować jej strukturę z wyprzedzeniem. Dzięki temu inwestor uniknie kosztów i ewentualnych przestojów w działalności gospodarczej.

Prąd trójfazowy – jakie ma napięcie i gdzie się go stosuje?

Ze względu na wyższe napięcie (400 V) instalacje trójfazowe znajdują zastosowanie m.in.:

• w przemyśle i zakładach produkcyjnych, gdzie wykorzystuje się maszyny obciążające sieć,
• w rolnictwie do zasilania dużych urządzeń elektrycznych,
• w elektrowniach w celu przesyłu prądu wytworzonego przez generator do odbiorców,
• na farmach fotowoltaicznych do zasilenia instalacji prądotwórczej.

Prąd trzyfazowy można też zamontować w domu jednorodzinnym. Przydaje się on zwłaszcza wtedy, gdy domownicy korzystają np. z pompy ciepła, samochodu elektrycznego, zasilania elektrycznego, czy dużej liczby urządzeń AGD/RTV.

Podłączenie prądu trójfazowego – wymagania i procedura

Podłączaniu prądu trójfazowego składa się z kilku etapów. Pierwszy z nich to złożenie wniosku o warunki przyłączenia. W treści dokumentu podaje się m.in. dane obiektu i zapotrzebowanie na moc. Do wniosku należy załączyć kilka dokumentów, w tym potwierdzenie dysponowania tytułem do lokalu i plan zabudowy lub szkic sytuacyjny.

Kolejnym krokiem jest realizacja przyłącza i podłączenie licznika. Przewody powinny być odpowiednio oznaczone, a instalacja – rozbudowana stosownie do potrzeb. Choć w internecie z łatwością znajdziesz poradniki dotyczące podłączania instalacji, powinny zająć się tym uprawnieni fachowcy. Błędy na tym etapie mogą skutkować uszkodzeniem urządzeń, zaś w skrajnych przypadkach – porażeniem użytkownika.

Ostatnim etapem jest podpisanie umowy z dostawcą energii elektrycznej. To dobry moment, aby znaleźć sprzedawcę prądu, który oferuje atrakcyjne stawki i dodatkowe korzyści.

Jak rozdzielić prąd trójfazowy? Zasady i bezpieczeństwo

Rozdzielenie instalacji trójfazowej powinno być dokonane z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb. Jedną ze strategii jest podział według pomieszczeń. Można też wydzielić w ramach jednego pomieszczenia obwody dla urządzeń o szczególnie dużym zapotrzebowaniu na prąd.

Główną zasadą jest uwzględnienie maksymalnego poboru prądu przez wszystkie urządzenia oraz urządzenia w ramach danego obwodu. Powinno być ono odpowiednio zamortyzowane przez zamontowane zabezpieczenia. Dzięki temu nawet okazjonalne przeładowanie sieci nie spowoduje, że w cały, obiekcie nagle zabraknie prądu.

Przydomowa fotowoltaika – instalacja trójfazowa, czy jednofazowa?

Decydując się na montaż instalacji fotowoltaicznej, należy dopasować do niej prąd w domu. Obecnie na rynku dostępne są zarówno falowniki jedno-, jak i trójfazowe, przy czym te drugie powinny być podłączone do obwodu elektrycznego trójfazowego. Pytanie, kto potrzebuje falownika trójfazowego.

Przyjmuje się, że z każdego kilowatopika (1 kWp) instalacja PV może wygenerować od 800 do 1000 kWh energii elektrycznej. W zależności od zapotrzebowania na prąd dla domu jednorodzinnego rzadko kiedy będzie trzeba montować panele o łącznej mocy przekraczającej 5-6 kWp.

Falownik jednofazowy jest wystarczający dla instalacji o mocy do 3,86 kWp. Powyżej tej wartości konieczna będzie instalacja trójfazowa, co może wiązać się z koniecznością przebudowy sieci elektrycznej. Dlatego na potrzeby przemysłu praktycznie zawsze trzeba będzie korzystać z trzech faz. W przypadku małej fotowoltaiki przydomowej czasami wystarczająca będzie jedna faza.

Planujesz wykorzystać technologie OZE, które zasilą Twoją firmę lub dom? Pomożemy Ci zaplanować zieloną strategię rozwoju. Sprawdź naszą ofertę i razem zadbajmy o Twój zrównoważony rozwój!