Centralny System Informacji Rynku Energii – zmiana na rynku energii. Co oznacza wprowadzenie CSIRE?

Centralny System Informacji Rynku Energii – czym jest i jakie ma cele?

Centralny System Informacji Rynku Energii to krajowy, powszechnie dostępny i bezpłatny system teleinformatyczny, który łączy wszystkich uczestników rynku energii. Tworzą go sprzedawcy, operatorzy sieci, podmioty bilansujące energię, dostawcy usług pomiarowych i wreszcie odbiorcy końcowi, czyli np. firmy. Podstawowym zadaniem CSIRE jest stworzenie scentralizowanej, kompleksowej bazy danych, która posłuży jako bodziec do rozwoju gospodarki poprzez:

• możliwość oferowania odbiorcom spersonalizowanej oferty przez dostawców energii,

• wprowadzenie dynamicznej taryfy na podstawie analizy dotychczasowych profili zużycia i produkcji energii elektrycznej.

Zdaniem przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska wprowadzenie CSIRE pozwoli na utworzenie wielu miejsc pracy i poprawi klimat gospodarczy w sektorze MŚP. Do głównych celów wprowadzenia CSIRE należy zaliczyć także:

• ujednolicenie i przyspieszenie procesów na rynku energii takich, jak pomiar, rozliczenia i dostęp do informacji,

• poprawę konkurencyjności poprzez stworzenie standaryzowanych warunków wymiany danych,

• ułatwienia dla prosumentów polegające na uproszczonym dostępie do informacji oraz dostępie do spersonalizowanych ofert,

• zwiększenie bezpieczeństwa danych.

CSIRE – co to jest? Wyjaśnienie podstawowych założeń systemu

Dane trafiające do CSIRE będą pochodziły przede wszystkim z liczników zdalnego odczytu. Do ich montażu i wymiany zobowiązany jest operator systemu dystrybucyjnego, który dokonuje tych czynności na własny koszt. Oznacza to, że prosumenci nie będą ponosili kosztów związanych z ewolucją polskiej energetyki. Korzystanie z systemu CSIRE będzie całkowicie darmowe dla odbiorców końcowych, sprzedawców energii i OSD.

Zgodnie z ustawą prawo energetyczne¹ utworzenie i koordynacja Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii spoczywa na Operatorze Informacji Rynku Energii (OIRE). Status ten został przyznany spółce Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Operator Informacji Rynku Energii jest odpowiedzialny za:

1. zarządzanie i administrowanie CSIRE,

2. wspieranie procesów rynku energii,

3. przetwarzanie informacji rynku energii,

4. opracowanie i aktualizację standardów wymiany informacji CSIRE,

5. udostępnianie zgromadzonych informacji uprawnionym użytkownikom systemu CSIRE.

Warto wskazać, że PSE realizuje zadania ustawowe, ale nie odpowiada fizycznie za rozwój Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii. Zadania związane z utworzeniem i rozbudową infrastruktury zostały powierzone konsorcjum firm zagranicznych, współtworzących kanadyjskie przedsiębiorstwo z branży IT Consultants to Government and Industry Incorporated.

W ujęciu globalnym założeniem CSIRE jest zredukowanie kosztów energii elektrycznej i uproszczenie funkcjonowania rynku elektroenergetycznego. Ma to ogromne znaczenie przede wszystkim dla sektorów energochłonnych, jak przemysł maszynowy, czy produkcyjny, ale także odbiorców wrażliwych, w tym odbiorców końcowych, dla których nawet niewielkie wahania cen mogą mieć duże znaczenie.

CSIRE – od kiedy zacznie obowiązywać i jak wpłynie na odbiorców?

Wejście w życie CSIRE następuje stopniowo. W dniu 1 lipca 2025 roku system zaczął obowiązywać w „wariancie technicznym”. To także pierwsze okno wdrożeniowe, kiedy istnieje możliwość dobrowolnego przystąpienia do CSIRE. Kolejne okna wdrożeniowe zostaną otwarte w dniach 1 października 2025 roku oraz 1 marca i 1 lipca 2026 roku. Ostateczny termin, obligatoryjnie obowiązujący dla wszystkich podmiotów, które nie wybrały wcześniejszych okien wdrożeniowych, to data 19 października 2026 roku. Można spodziewać się, że pierwsze okienka czasowe wykorzystają nowoczesne podmioty, których systemy teleinformatyczne umożliwiają pełną integrację z CSIRE.

Co istotne, podmioty, których sieci obejmują nie więcej, niż 100 tysięcy Punktów Poboru Energii mogą wybrać okno wdrożeniowe dobrowolnie. Ta swoboda jest bardzo ważna, ponieważ pozwala na samodzielne dokonanie oceny, czy dany uczestnik rynku jest gotowy do przyłączenia się do systemu.

Wpływ CSIRE na odbiorców systemu można oceniać z punktu widzenia poszczególnych grup podmiotów.

KSE i Operatorzy Systemów Elektroenergetycznych zyskują poprawę efektywności wykorzystania zasobów KSE m.in. poprzez lepsze dopasowanie zużycia energii do jej produkcji, w szczególności z OZE. Dla nich wejście w życie CSIRE oznacza także integrację procesów rynku detalicznego i rynków systemowych oraz poprawę jakości danych pomiarowych. Dostępne dane zostają też ujednolicone i zagregowane, więc można je łatwiej wykorzystać.

Odbiorcy końcowi, w tym prosumenci zyskują przede wszystkim:

• bezpłatny dostęp do własnych danych pomiarowych,

• ułatwioną zmianę sprzedawcy energii,

• możliwość weryfikacji ilości energii elektrycznej oddanej do sieci i pobranej z sieci,

• możliwość udostępnienia własnych danych pomiarowych w celu otrzymywania korzystniejszych ofert,

• ułatwienie uruchomienia sprzedaży rezerwowej,

• zwiększone bezpieczeństwo ochrony danych osobowych, zgodne z wytycznymi RODO.

W połączeniu z technologiami OZE, jak fotowoltaika, czy pompy ciepła, zarządzanie energią stanie się jeszcze prostsze i tańsze.

Na CSIRE zyskują także pozostali uczestnicy rynku energii elektrycznej. Utworzenie jednego punktu dostępowego do informacji dotyczących rynku energii powoduje, że bariera wejście dla nowych podmiotów stała się łatwiejsza do pokonania. Dzięki efektywnemu przetwarzaniu danych przez CSIRE łatwiejsze stało się też opracowywanie nowych usług i dopasowywanie ich do potrzeb odbiorców (w tym ofert spersonalizowanych po otrzymaniu zgody). Procesy rynku detalicznego stają się również bardziej transparentne, przez co maleje ryzyko błędu w świadczeniu usług.

CSIRE 2025 – jakie zmiany czekają rynek energii?

Nie ulega wątpliwości, że wprowadzenie CSIRE jest działaniem przełomowym, ale jednocześnie niezbędnym dla rozwoju polskiej energetyki. Przede wszystkim jest to krok w stronę wdrożenia założeń Energetyki 2.0. To zdecentralizowana sieć, która bazuje na inteligentnym rozliczaniu energii, energetyce rozproszonej oraz sieciach typu smart-grid. Dzięki nowoczesnym technologiom możliwe jest dostarczanie elastycznych rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo energetyczne.

Ujednolicenie standardu gromadzonych danych powoduje też, że na rynku w najbliższej przyszłości najprawdopodobniej pojawi się wiele nowych podmiotów świadczących usługi z zakresu energetyki. Wzrastająca konkurencja pociągnie zaś za sobą spadek cen i zwiększenie poziomu obsługi użytkowników systemu.

Nowelizacja wprowadzająca CSIRE to nie wszystko. Zmiany dotkną także prosumentów wirtualnych, koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej oraz sposobu wyliczania zużytej energii i wystawiania faktur dla odbiorców.

Na rezultat wdrożenia CSIRE trzeba jeszcze zaczekać do przyszłego roku. Dopiero wtedy wszyscy uczestnicy rynku energii zostaną ostatecznie objęci nowymi regulacjami, a system będzie mógł pokazać swój pełny potencjał.

W Reo.pl nadążamy za zmianami, oferując naszym klientom nowoczesne rozwiązania umożliwiające efektywne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Sprawdź nasze długoterminowe umowy PPA, a także usługi zmiany sprzedawcy energii i bilansowania.