Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju – to warto wiedzieć o ESRS

---

ESRS – co to jest i jakie ma znaczenie?

ESRS (ang. European Sustainability Reporting Standards) to nowy, ujednolicony standard raportowania niefinansowego, (a mówiąc ściślej raportowania zrównoważonego rozwoju) przygotowany przez EFRAG (ang. European Financial Reporting Advisory Group). Dzięki niemu zniknąć mają problemy związane z brakiem transparentności sprawozdawczej, kiedy poszczególne przedsiębiorstwa mogły budować swoje raporty, korzystając z różnych systemów ocen. Są one obowiązkowe dla wszystkich przedsiębiorstw podlegających pod dyrektywę CSRD z wyłączeniem podmiotów z sektora MŚP. Te mniejsze firmy mogą skorzystać ze standardów uproszczonych ESRS LSME.

Główną zaletą opracowania standardów ESRS jest wprowadzenie jednoznacznych kryteriów, według których firmy będą mogły wdrażać politykę ESG. Konieczność ujawniania większej ilości informacji dotyczących np. emisji gazów cieplarnianych, zarządzania rynkiem czy polityki zatrudnienia ma spowodować, że firma objęta ESRS jest bardziej transparentna nie tylko dla interesariuszy, ale też dla pozostałych uczestników rynku.

Wytyczne ESRS składają się z pięciu elementów:

• dwóch standardów przekrojowych – ESRS 1 oraz 2;

• trzech standardów tematycznych opracowanych dla – środowiska, obszaru korporacyjnego oraz ładu społecznego.

Ważne jest to, że ESRS obowiązują bezpośrednio w każdym państwie członkowskim. Nie ma potrzeby ich implementacji, więc firma zagraniczna działająca w danym kraju musi spełnić dokładnie takie same wymagania, jak przedsiębiorstwa rodzime.

ESRS standardy – kluczowe wymagania i wytyczne

Aby zrozumieć, jakie właściwie firma informacje musi raportować, warto przyjrzeć się bliżej zasadzie podwójnej istotności (ang. double materiality rule). Dzieli się ona na istotność wpływu oraz istotność finansową. Chodzi o wpływ kluczowych kwestii zarówno na otoczenie firmy, jak i jej sytuację finansową. Na tej podstawie dobiera się konkretne ujawnienia oraz punkty, które mają znaleźć się w raporcie. Należy jednak zwrócić uwagę, że zasada podwójnej istotności dotyczy wyłącznie standardów tematycznych, np. środowiskowych, przy czym nie ma znaczenia, na ilu płaszczyznach ta istotność występuje (jedna lub obie). Zasady podwójnej istotności nie odnosi się do standardów przekrojowych – ESRS1 oraz ESRS2. Dotyczą one wszystkich przedsiębiorstw objętych raportowaniem zrównoważonego rozwoju.

Jak rozumieć istotność wpływu?

O istotności wpływu można mówić wtedy, gdy dana kwestia odnosi się – chociażby tylko potencjalnie i w odległym terminie – do oddziaływania firmy na ludzi i środowisko. Może być to wpływ zarówno pozytywny, jak i negatywny, a przy ocenie należy ustalić:

• jaka jest skala i zakres wpływu;

• czy wpływ ma charakter negatywny, a jeżeli tak, czy można zaradzić jego skutkom;

• jak duże jest prawdopodobieństwo wystąpienia wpływu.

Na czym polega istotność finansowa?

Z kolei istotność finansowa odnosi się do ryzyk i szans zysków i strat kapitałowych oraz przepływów pieniężnych. Uwzględnia dostęp przedsiębiorstwa do różnych form finansowania oraz koszt pozyskania kapitału.

Jakie obszary obejmuje raportowanie ESRS?

Skoro wiemy już, kiedy należy uwzględnić konkretną kwestię w raporcie ESRS, przyjrzyjmy się poszczególnym obszarom, jakie mogą zostać objęte obowiązkiem sprawozdawczości:

• obszar środowiskowy obejmuje pięć grup zagadnień – zmiana klimatu, zanieczyszczenia, woda i zasoby wodne, bioróżnorodność i ekosystemy oraz wykorzystanie zasobów i gospodarka o obiegu zamkniętym;

• obszar społeczny obejmuje cztery grupy zagadnień – pracowników własnych, pracowników w łańcuchu wartości, społeczności dotknięte działaniami firmy oraz konsumentów i użytkowników końcowych;

• na obszar zarządzania przedsiębiorstwem składa się prowadzenie działalności gospodarczej.

Ważne jest, aby raportowanie zostało zrealizowane z zachowaniem należytej staranności. Unijny ustawodawca przewiduje konkretne wymagania dotyczące due diligence zarówno na ESRS 2, jak i standardów tematycznych. W uproszczeniu można powiedzieć, że chodzi o świadome identyfikowanie potencjalnych zagrożeń, zarządzanie ryzykiem oraz dążenie do zmniejszenia negatywnego wpływu działań firmy na jej otoczenie.

Europejskie standardy raportowania zrównoważonego rozwoju – korzyści dla przedsiębiorstw

Raportowanie zrównoważonego rozwoju warto postrzegać nie jako kolejne uciążliwe formalności, ale jako szansę na rozwój. Firmy, które świadomie i odpowiedzialnie wdrożą ESG w duchu ESRS budują swój wizerunek jako rzetelnego kontrahenta, który dba o otoczenie swojego przedsiębiorstwa, a nie jedynie o wyniki finansowe.

Wiele działań ukierunkowanych na realizację środowiskowych celów tematycznych ESRS przynosi także wymierne korzyści ekonomiczne w postaci ograniczenia wydatków, zmniejszenia kosztów stałych i stworzenia organizacji „pasywnej”, która dużą część infrastruktury zasila z OZE. Z kolei realizacja założeń społecznych i korporacyjnych przekłada się na większą produktywność pracowników, ich zadowolenie z wykonywanej pracy, a to często pociąga za sobą wymierny wzrost wyników finansowych.

Przygotowanie do raportowania zgodnie z ESRS – praktyczne wskazówki

Wiele firm może mieć trudności z zidentyfikowaniem zasięgu raportowanie zrównoważonego rozwoju. Które procesy należy mapować na potrzeby ESRS, a które są już nieistotne? Pomocna jest w tym zasada łańcucha wartości, zakłada, że agregacja danych powinna uwzględniać wszystkie zasoby, działania i relacje przedsiębiorstwa, w którym działa firma oraz jej środowisko zewnętrzne. Jeśli Twoja firma jest jedynie podwykonawcą w dużym projekcie, nie zdziw się, więc jeżeli kontrahent poprosi Cię o przekazanie informacji istotnych dla jego raportowania ESRS.

Dla wielu firm raportowanie ESRS będzie dużym wyzwaniem nie tylko dlatego, że przygotowują taki dokument po raz pierwszy, ale też z tego względu, że zasady sprawozdawczości przechodzą rewolucyjną zmianę. Korzystając z tego, że standardy wchodzą w życie stopniowo a miarę, jak ESG będą dotyczyły coraz większej rzeszy przedsiębiorców, warto rozważyć implementację zmian w modelu biznesowym już teraz. Co możesz zrobić, aby uczynić zadość nowym wymaganiom? Potencjał działania powinien być oceniany z punktu widzenia poszczególnych obszarów tematycznych.

W Reo.pl pomożemy Ci przede wszystkim osiągnąć cele środowiskowe. Oferujemy możliwość zawarcia umów PPA na korzystnych warunkach i pozyskiwania energii elektrycznej wyłącznie ze źródeł odnawialnych (fotowoltaika, energia wiatrowa). Z kolei usługi bilansowania energii pomogą Ci pozyskać energię elektryczną niższym kosztem.

Na aspekt środowiskowy wpływa także wiele działań, które możesz zrealizować na własną rękę. Takie inwestycje, jak magazyny energii, świadczenie usługi DSR czy zakup floty pojazdów EV wraz ze stacjami ładowania zmniejszają wpływ przedsiębiorstwa na środowisko wielokierunkowo.

ESG oraz ESRS to przysłowiowy niezbadany ląd, który stopniowo będzie odkrywany przez przedsiębiorców a miarę, jak kolejne grupy firm będą objęte wymaganiami. Nie ma tutaj jednak złotego środka, a w każdym przypadku konieczna jest dokładna analiza profilu i skali prowadzonej działalności gospodarczej.