Zmiana sprzedawcy energii - jak powinna przebiegać zgodnie z prawem? Poradnik

Dlaczego warto rozważyć zmianę sprzedawcy energii?

Rachunki za prąd płacimy wszyscy, ale w dobie stale rosnących cen energii te opłaty mogą okazać się szczególnie uciążliwe. Warto wiedzieć, że każdy podmiot – zarówno konsument, jak i firma, ma prawo wyboru sprzedawcy prądu. Wynika to z zasady TPA (ang. Third-Party Access) wprowadzonej w 2009 r. Polega ona na zagwarantowaniu wszystkim odbiorcom możliwości wyboru innego sprzedawcy prądu niż ten, który aktualnie świadczy usługę.
Takiej zmiany można dokonać samodzielnie, zawierając umowę z nowym sprzedawcą i wypowiadając kontrakt obowiązujący z poprzednikiem. Drugim rozwiązaniem jest udzielenie pełnomocnictwa dotychczasowemu sprzedawcy, który zrobi to za Ciebie.

Każdy sprzedawca energii elektrycznej podlega wprawdzie nadzorowi Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, ale poszczególne cenniki mogą różnić się między sobą. Jeśli uważasz, że Twoja firma płaci zbyt wysokie rachunki, w prosty sposób możesz zmienić sprzedawcę. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia przedsiębiorstw, które mają szczególnie duże zapotrzebowania na prąd, jak firmy produkcyjne lub zajmujące się przetwórstwem żywnościowym. Co więcej, w sektorze B2B Prezes URE nie zatwierdza wysokości taryf tak, jak ma to miejsce w przypadku konsumentów. Oznacza to, że istnieje spore ryzyko, że przepłacasz za prąd. Ceny maksymalne wprawdzie obecnie obowiązują, ale mają charakter przejściowy.
Nie należy utożsamiać pojęcia dostawcy prądu z jego sprzedawcą. Ustawa prawo energetyczne¹ posługuje się terminem sprzedawcy energii. Często jednak te terminy są ze sobą utożsamiane i oba weszły do języka potocznego. Z technicznego punktu widzenia dostawcą jest Operator Systemu Dystrybucyjnego. Takich firm jest tylko kilka i są one przypisane do konkretnych regionów Polski.

Krok po kroku: zmiana dostawcy energii zgodnie z prawem

Sama zmiana sprzedawcy prądu nie jest szczególnie skomplikowana i zrealizujesz ją w kilku krokach:

• pierwszy etap to wypowiedzenie umowy u dotychczasowego sprzedawcy. Nowa umowa wchodzi w życie w dniu wygaśnięcia poprzedniej, aby została zachowana ciągłość dostawy energii. W przypadku pierwszej zmiany wypowiadana jest umowa kompleksowa – nie tylko warunki sprzedaży energii, ale też umowa na świadczenie usług dystrybucji;
• drugim krokiem jest zawarcie umowy o usługę dystrybucji energii oraz przekazanie informacji o wyborze nowego sprzedawcy;
• trzecim krokiem jest wymiana liczników, jeżeli jest to niezbędne i podyktowane zmianą taryfy. W przypadku firm dostępne są trzy taryfy – A, B oraz C wraz z poszczególnymi podtypami (np. A21, A22 i A23).

Poprzedni sprzedawca prądu przekazuje nowemu podmiotowi sprzedającemu informację o stanie liczników. Na tej podstawie dokonywane jest rozliczenie i po stronie użytkownika może pojawić się nadpłata (lub niedopłata). Różnica powinna być rozliczona w czasie nie dłuższym niż 42 dni od dnia dokonania zmiany.
Co istotne, odbiorcy prądu nie są obarczani kosztami wymiany liczników. Z reguły ponosi je operator OSD, który dopasowuje układy pomiarowo-rozliczeniowe do wymagań technicznych określonych w dokumentach IRiESP oraz IRiESD. Koszt wymiany licznika spoczywa na odbiorcy, jeżeli jest zakwalifikowany do II lub III grupy przyłączeniowej.
Jeżeli nie chcesz poświęcać czasu na samodzielne dopilnowanie wszystkich formalności, możesz udzielić dotychczasowemu sprzedawcy energii pełnomocnictwa do działania w Twoim imieniu.

Zmiana sprzedawcy prądu – jakie dokumenty są potrzebne?

Jeżeli zdecydowałeś się na udzielenie pełnomocnictwa, tak naprawdę większość formalności dzieje się automatycznie. Składany wniosek jest weryfikowany pod względem formalnym przez OSD. Po dokonaniu oceny informacja o zatwierdzeniu wniosku jest przekazywana do odbiorcy oraz nowego sprzedawcy. Jeżeli wniosek został odrzucony (np. ze względu na braki formalne lub brak umowy generalnej z danym sprzedawcą), procedura ulega przerwaniu i trzeba ją powtórzyć.
Jeśli całą procedurę chcesz realizować samodzielnie, oczywiście formalności będzie więcej. Na własną rękę musisz wypowiedzieć poprzednią umowę i zawrzeć kolejną.

Porównanie ofert – jak wybrać najlepszego sprzedawcę energii?

Jeśli znalazłeś nową ofertę, która wydaje się interesująca, upewnij się, że przeanalizowałeś wszystkie jej parametry. Zwróć szczególną uwagę na:

• czas obowiązywania umowy oraz okres wypowiedzenia;
• kary umowne za wcześniejsze wypowiedzenie umowy;
• opłaty dla poszczególnych taryf;
• wysokość opłaty handlowej;
• dodatkowe usługi oferowane przez sprzedawcę, np. gwarancji stałej ceny prądu.

Może się okazać, że poprzez zmianę taryfy i jej typu, sporo zaoszczędzisz. W przypadku taryf dla przedsiębiorców warto negocjować. Dotychczasowy sprzedawca może zaoferować Ci nieco mniejszą cenę za kilowatogodzinę, jeżeli przedstawisz oferty konkurencji.
Atrakcyjną alternatywą dla zmiany sprzedawcy energii może być zawarcie umowy PPA, np. z dostawcą prądu z fotowoltaiki. Odnawialne źródła energii to często bardziej stabilne rozwiązanie niż dostęp do klasycznej sieci elektroenergetycznej.

Zmiana sprzedawcy energii elektrycznej przepisy – co musisz wiedzieć?

Możliwość zmiany sprzedawcy energii elektrycznej została przewidziana w art. 4j ustawy prawo energetyczne. Jest to dosyć rozległa regulacja, dlatego zwrócimy uwagę wyłącznie na jej najistotniejsze fragmenty.
Przede wszystkim masz prawo do zmiany, nawet jeżeli dotychczasowy sprzedawca twierdzi inaczej. Jednocześnie firma zajmująca się sprzedażą prądu musi dbać o transparentność. Warunki oferowania dostaw energii muszą być jasne, przejrzyste i zapewniać równe traktowanie odbiorców.
Jeżeli wypowiadasz umowę zawartą na czas nieoznaczony, zawsze robisz to bezpłatnie. W przypadku wypowiedzenia umowy zawartej na czas oznaczony musisz liczyć się z karami umownymi, ale tylko tymi, które wynikają wprost z treści kontraktu. Sprzedawca nie może stosować żadnych ukrytych sankcji.
Wypowiadając umowę, masz prawo wskazać dzień, w którym energia elektryczna przestanie być dostarczana, a umowa ulegnie rozwiązaniu. Jeśli tego nie zrobisz, domyślnie będzie to ostatni dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożyłeś wypowiedzenie. Przykładowo, złożenie wypowiedzenia 10 czerwca spowoduje, że umowa ulegnie rozwiązaniu z dniem 31 lipca.
Zwracamy szczególną uwagę na art. 4j ust. 6 prawa energetycznego, który z dniem 1 lipca 2024 r. ulegnie zmianie. W nowej odsłonie regulacja ma pozwolić na zmianę sprzedawcy energii elektrycznej nie później niż w terminie 7 dni od dnia poinformowania właściwego operatora o zawarciu umowy sprzedaży lub umowy kompleksowej. W praktyce oznacza to, że jako firma będziesz mógł bardziej elastycznie dopasować się do warunków panujących na rynku oraz aktualnej koniunktury.

Czas na zmianę – ile czasu zajmuje zmiana sprzedawcy energii?

W teorii zmiana sprzedawcy energii powinna przebiec szybko i sprawnie. Ustawa prawo energetyczne stanowi, że w przypadku pierwszej zmiany sprzedawcy termin ten nie powinien przekroczyć 30 dni. Kolejne zmiany powinny zmieścić się w 14 dniach. Co na to praktyka?
Niestety w rzeczywistości okazuje się, że zmiana potrafi trwać dwukrotnie dłużej. Dotyczy to nawet tych sytuacji, kiedy odbiorca energii udziela pełnomocnictwa, więc większość czynności jest realizowana niejako z automatu.
Potrzebujesz pomocy przy zmianie sprzedawcy energii elektrycznej? Skontaktuj się z nami, przygotujemy dla Ciebie spersonalizowaną ofertę.

1. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19970540348 [dostęp: 19.03.2024 r.]