Czym jest dekarbonizacja? Znaczenie i przykłady

---

Dekarbonizacja – definicja i znaczenie

Dekarbonizacja to pojęcie, które bywa odnoszone do gospodarki i energetyki w ogólności, ale tak naprawdę można mówić o nim również lokalnie, w odniesieniu do konkretnych branż, a nawet pojedynczych przedsiębiorstw. W maksymalnie szerokim ujęciu dekarbonizacja oznacza dążenie do ograniczenia, a w miarę możliwości całkowitego wyeliminowania emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Związek ten powstaje przede wszystkim w wyniku przetwarzania nieodnawialnych paliw kopalnych, jak ropa naftowa, węgiel kamienny oraz węgiel brunatny przyczyniając się do negatywnych zmian środowiskowych – m.in. globalnego ocieplenia oraz zakwaszenia wód.

Na przestrzeni ubiegłych dziesięcioleci znaczenie gospodarki opartej na węglu systematycznie i intensywnie wzrastało. Doprowadziło to do stanu, w którym większość państw opiera funkcjonowanie swojej infrastruktury właśnie na wydobyciu paliw kopalnych. Choć Polska nie może równać się pod względem emisji z takimi potentatami gospodarczymi, jak Stany Zjednoczone czy Chiny, z danych opublikowanych za 2019 rok wynika, że jako kraj znajdujemy się na 5., niezbyt zaszczytnym, miejscu w całej Unii Europejskiej, jeśli chodzi o całkowitą emisję CO2 ¹. Wyprzedzają nas tylko Włochy, Francja, Wielka Brytania, która na dzień tworzenia zestawienia była członkiem Wspólnoty oraz Niemcy.

Dlaczego dekarbonizacja i transformacja energetyczna dla Twojego przedsiębiorstwa są tak ważne? Gazy cieplarniane stopniowo przyczyniają się do daleko idących zmian środowiskowych. Rzutuje to nie tylko na wizerunku firmy, jako świadomego uczestnika rynku, który aktywnie działa na rzecz ochrony środowiska, ale pozwala zrealizować wymagania prawne w ramach raportowania niefinansowego.

Dekarbonizacja gospodarki – cele i strategie

Dekarbonizacja gospodarki stała się jednym z głównych celów polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Wspólnota zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych (ang. Greenhouse Gases, GHG) oraz wdrożenie działań, które zmierzają do zrównoważenia produkcji CO2, jakich nie da się osiągnąć poprzez zwiększenie naturalnego pochłaniania GHG.

Warto pamiętać, że powyższe założenie nie jest jedynie postulatem, ale stało się prawnie wiążące jako część rozporządzenia nr 2021/1119 ² będącego emanacją filozofii Europejskiego Zielonego Ładu. Jednocześnie kamieniem milowym, który ma zmotywować państwa członkowskie do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, jest zobowiązanie się do ograniczenia ich wytwarzania o 55% w stosunku do danych z 1990 roku do 2030 r. Był to głośny swego czasu pakiet zmian Fit For 55, którego Polska oficjalnie nigdy nie poparła. Choć może się wydawać, że czasu na dekarbonizację pozostało dużo, w rzeczywistości procesy legislacyjne tworzące ramy dla ochrony środowiska są bardzo czasochłonne. Wiele firm podejmuje jednak już dzisiaj działania na rzecz ochrony środowiska i zielonego ładu, osiągając z tego wymierne korzyści wizerunkowe oraz ekonomiczne.

Niestety nie ma jednego, uniwersalnego scenariusza, który zadziałałby w przypadku każdego państwa członkowskiego. Jeśli chodzi o Polskę, jednym z proponowanych rozwiązań jest plan 30-letni, zakładający transformację energetyczną w latach 2020-2050, opracowany przez jedną z największych na świecie firm doradztwa strategicznego McKinsey&Company³. Zakłada on redukcję uzależnienia od paliw kopalnych o 91% w takich branżach, jak transport, rolnictwo, energetyka, przemysł i budownictwo.

Przykłady dekarbonizacji – w jaki sposób przedsiębiorstwa mogą zadbać o środowisko?

Dekarbonizacja jest bardzo silnie związana raportowaniem ESG, a zatem dotyczy w bezpośredni sposób wielu firm. Z czego wynika ten związek? Obszar środowiskowy ESG posługuje się takimi znacznikami, jak ślad środowiskowy, zużycie energii, zużycie wody, produkcja i zarządzanie odpadami. Wszystkie te procesy w mniejszym lub większym stopniu przekładają się na emisję CO2. Jakie działania mające na celu lokalną dekarbonizację możesz rozważyć w swojej organizacji? Skuteczna strategia dekarbonizacji powinna obejmować wszystkie trzy obszary emisji:

• bezpośrednie – dotyczą przede wszystkim zużycia paliw przez flotę firmową, jak i infrastrukturę przedsiębiorstwa, np. park maszynowy, linie produkcyjne. Dobrym rozwiązaniem może być np. postawienie na samochody elektryczne lub wybór maszyn energooszczędnych;

• pośrednie – obejmują wszelkiego rodzaju energie i media kupowane od dostawców zewnętrznych, jak prąd lub energia cieplna. Warto wybierać dostawców, którzy sami pozyskują energię ze źródeł odnawialnych, jak fotowoltaika, elektrownie wodne czy wiatrowe;

• związane z łańcuchem dostaw – określają ilość GHG emitowanych przez usługodawców współpracujących z daną firmą, np. przewoźników i spedytorów. Zaleca się korzystanie ze wsparcia podmiotów, które same stosują „zielone rozwiązania”. Niektóre kraje, jak Niemcy, regulują te kwestie na poziomie ustaw. ⁴

Każda firma musi znaleźć własny model biznesowy, w jakim będzie dało się pogodzić cele biznesowe, oczekiwania interesariuszy oraz ochronę środowiska. Możemy Ci w tym pomóc! W Reo.pl wspieramy przedsiębiorców oferując atrakcyjne umowy PPA, pomoc we wdrożeniu strategii ESG oraz korzystne bilansowanie energii elektrycznej.

Dekarbonizacja energetyki – wyzwania i perspektywy

Dekarbonizacja energetyki oznacza pozyskiwanie prądu ze źródeł odnawialnych, ekologicznych. Na poziomie centralnym plany rozbudowy sieci energetycznej są dosyć skromne. Co w tej sprawie może zrobić przedsiębiorstwo?

Przede wszystkim warto zainteresować się odnawialnymi źródłami energii, w szczególności fotowoltaiką. Energia elektryczna pozyskiwana ze słońca może zasilić wnętrza budynków przemysłowych, sieci urządzeń, a w nadmiarze trafić do magazynów energii.

Popularnością cieszą się także pompy ciepła służące – w zależności od potrzeb – do ogrzewania lub chłodzenia pomieszczeń (a niekiedy też do ogrzewania ciepłej wody użytkowej). Umiejętne skorelowanie fotowoltaiki z pompą ciepła pozwala na korzystanie z efektu synergii, ponieważ „darmowy prąd” zasila również pompy.

Dekarbonizacja a walka ze zmianami klimatycznymi – dlaczego warto zadbać o środowisko?

Opracowanie strategii dekarbonizacji przedsiębiorstwa to cały szereg korzyści. Przede wszystkim firma, która spełnia wyzwania stawiane przez pakiet Fit For 55, taksonomię UE oraz ESG, nie musi obawiać się nowych zasad raportowania niefinansowego. Będzie działała zgodnie z przepisami i wytycznymi.

Choć opracowanie planu zmian wymaga przyjęcia wieloletniej perspektywy, dla organizacji oznacza to niższe koszty prowadzenia biznesu oraz większą niezależność energetyczną, niezależnie od tego, co będzie działo się z gospodarką opartą na węglu. Trzeba także pamiętać, że zielone rozwiązania umożliwiają sięgnięcie po wiele form dofinansowania, kolorowe certyfikaty wydawane przez Urząd Regulacji Energetyki oraz łatwiejsze warunki uzyskania kredytu dla firmy.

 

1. https://www.europarl.europa.eu/topics/pl/article/20180301STO98928/infografika-emisje-gazow-cieplarnianych-w-unii-europejskiej

2. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=CELEX%3A32021R1119

3. https://www.mckinsey.com/pl/~/media/mckinsey/locations/europe%20and%20middle%20east/polska/raporty/carbon%20neutral%20poland%202050/neutralna%20emisyjnie%20polska%202050_raport%20mckinsey.pdf

4. Ustawa Lieferkettensorgfaltspflichtengesetz nakazuje monitorowanie łańcucha dostaw m.in. pod kątem wpływu poszczególnych jego ogniw na środowisko naturalne.