Dyrektywa NFRD – czym jest i na co wpływa? Wyjaśniamy

---

Co to jest dyrektywa NFRD?

Dyrektywa NFRD ¹ (ang. Non-Financial Disclosure Reporting Directive) 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE położyła kamienie milowe raportowania niefinansowego przedsiębiorstw. Stanowiła wyraz troski unijnego ustawodawcy o praktyczny aspekt zrównoważonego rozwoju, czyli tego, aby przedsiębiorcy rozwijali się w poszanowaniu środowiska, aspektów pracowniczych i społecznych.

Dosyć szybko okazało się jednak, że podjęte działania są niewystarczające. Zakresem dyrektywy NFRD zostały objęte wyłącznie największe firmy, wiele wymagań było fakultatywnych i brakowało jednolitych standardów raportowania. W efekcie nie dało zmierzyć się efektywności działań podejmowanych przez poszczególne przedsiębiorstwa i porównać ich ze sobą. Niespójność standardów rodzi także duże ryzyko greenwashingu, czyli rozbieżności między raportami a faktycznym działaniem. Dlatego zaczęto pracować nad nowymi wytycznymi, które przyjęły postać wspomnianego ESG.

Podstawowe założenia i cele regulacji NFRD

Dyrektywa NFRD miała za zadanie promować zrównoważony rozwój wśród przedsiębiorców. U jej podstaw leżała transparentność prowadzonego biznesu, ponieważ raporty niefinansowe miały być publikowane na stronach internetowych i udostępniane publicznie. W założeniu przepisy dyrektywy wspierały realizację inwestycji ukierunkowanych na poprawę funkcjonowania firmy w obszarach pracowniczych, zielonych inwestycji czy walki z korupcją.

Główną przyczyną, dla której wprowadzono raportowanie NFRD była potrzeba zapewnienia większej transparentności oraz zaangażowania przedsiębiorców w inne obszary niż gromadzenie kapitału. Było to o tyle istotne, że dotychczasowe modele raportowania skupiały się wyłącznie na biznesowym aspekcie prowadzenia przedsiębiorstwa.

Dyrektywa NFRD – jakie firmy są objęte tymi przepisami?

Wejście w życie dyrektywy NFRD pociągnęło za sobą zmianę przepisów krajowych. W polskiej ustawie o rachunkowości ² pojawił się art. 49b, który definiuje zakres podmiotowy raportowania niefinansowego. Zgodnie z tym przepisem dotyczy ono:

• podmiotów działających na rynku finansowym, w tym: banków, funduszy inwestycyjnych i reasekuracyjnych, funduszy emerytalnych oraz SKOK-ów;

• podmiotów ubiegających się o wpis do rejestru ASI;

• emitentów papierów wartościowych ubiegających się o dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG albo dopuszczonych do rynku w Alternatywnym Systemie Obrotu (jak NewConnect);

• krajowych instytucji płatniczych;

• instytucji pieniądza elektronicznego.

Jednocześnie Ci uczestnicy obrotu, aby podlegać pod dyrektywę NFRD, muszą być spółką kapitałową lub osobową, ale taką, gdzie wszyscy wspólnicy są spółkami kapitałowymi lub komandytowo-akcyjnymi. Ustawa wprowadza też trzeci wymóg, dotyczący warunków prowadzonej działalności. W roku sporządzania sprawozdania oraz w roku poprzedzającym przekracza:

• wolumen średniorocznego zatrudnienia 500 osób w przeliczeniu na pełne etaty;

• 85 milionów złotych w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego lub 170 milionów złotych w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy.

Łatwo zauważyć, że raportowanie NFRD dotyczy wyłącznie największych graczy rynkowych. Mali i średni przedsiębiorcy nie muszą go stosować.

Implementacja dyrektywy NFRD – wyzwania i korzyści dla przedsiębiorstw

Przedsiębiorstwa zobligowane do stosowania dyrektywy NFRD stanęły przed dylematem, w jaki sposób prezentować wyniki raportowania niefinansowego i do których standardów się odwoływać. Unijny ustawodawca (a w ślad za nim również polski) pozostawił w tym zakresie bardzo dużą swobodę. Adresaci dyrektywy mogli oprzeć się na krajowych, wspólnotowych lub międzynarodowych standardach, a sam raport mógł być częścią sprawozdania finansowego, ale też osobnym dokumentem. Dyrektywa rekomenduje odwołanie się do takich standardów, jak Global Reporting Initiative czy Integrated Reporting Framework.

Ustawa o rachunkowości w sposób dosyć ogólnikowy odnosi się do treści oświadczenia na temat informacji niefinansowych. Jego elementy obejmują przynajmniej:

• zwięzły opis modelu biznesowego jednostki;

• kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki;

• opisy polityk dotyczących zagadnień społecznych, pracowniczych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji, wraz z opisem rezultatu stosowania tych polityk;

• opis procedur należytej staranności, jeżeli są one stosowane przez jednostkę;

• opis istotnych ryzyk związanych z działalnością jednostki mogących wywierać niekorzystny wpływ na wymienione wcześniej obszary objęte politykami wewnętrznymi, a także wskazanie, w jaki sposób jednostka zarządza tymi ryzykami.

Jednocześnie podmiot objęty obowiązkami NFRD może zamieścić w raporcie również inne informacje, które uzna za kluczowe w świetle przepisów o raportowaniu niefinansowym. Warto zwrócić uwagę, że ustawodawca zastosował w przypadku NFRD strategię stosuj lub wyjaśnij (ang. comply or explain). Jeżeli dana jednostka w jednym lub kilku obszarach nie stosuje żadnych polityk, ma obowiązek wskazać przyczyny, dla których tak postępuje.

Dyrektywa NFRD a raportowanie zrównoważonego rozwoju – jakie są wymogi?

Dyrektywa NFRD ze względu na niewystarczającą skuteczność została zastąpiona przez dyrektywę CSRD (ang. Corporate Social Responsibility Directive) ³. Zastąpiono raportowanie niefinansowe zrównoważonym rozwojem i odpowiedzialnością społeczną oraz wprowadzono surowe standardy ESG (ang. Environmental, Social, Governance), które muszą być realizowane według konkretnych, ściśle wytyczonych reguł. Wraz z wejściem w życie CSRD zmieniły się także wymagania stawiane przedsiębiorcą. Są oni zobligowani do:

• przeprowadzenia badania istotności;

• przygotowanie raportu zgodnie z europejskimi standardami ESRS;

• uwzględnienia taksonomii, czyli zweryfikowania czy prowadzona działalność gospodarcza jest zrównoważona środowiskowo;

• poddanie raportu badaniu wyspecjalizowanej jednostki zewnętrznej oraz jego publikacji.

Zastąpienie raportowania NFR przez CSR i ESG to nie tylko więcej sprecyzowanych obowiązków, ale także szerszy zakres podmiotowy nowych regulacji. Raportowanie będzie wdrażane stopniowo i w pierwszej kolejności obejmie wyłącznie największych uczestników rynku, ale z biegiem czasu również mniejsze firmy będą musiały przygotowywać stosowne sprawozdania.

Dyrektywa NFRD a transparentność działalności przedsiębiorstw – dlaczego jest to istotne?

Transparentność działalności gospodarczej w reżimie NFRD jest istotna dla firmy z wielu względów. Przede wszystkim im dokładniej będą przygotowywane raporty NFR, tym bardziej prawdopodobne jest, że podmiot spełni wymagania ESG/CSR. Publikowanie informacji na temat zrównoważonego rozwoju buduje także wizerunek przedsiębiorcy, jako podmiotu biorącego na siebie odpowiedzialność za podejmowane decyzje nie tylko w wymiarze biznesowym, ale również społecznym i środowiskowym.

Jeśli jako firma podlegasz pod NFRD, skorzystaj z oferty Reo.pl, aby wdrożyć zielone rozwiązania. Dzięki temu wypełnisz wymagania dbałości o środowisko i zwiększysz zaufanie interesariuszy do swojego biznesu.

 

1. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A32014L0095

2. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19941210591

3. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32022L2464