Jak działa i jak wygląda inteligentny licznik prądu?

Jak wygląda inteligentny licznik prądu i co go wyróżnia?

Inteligentne liczniki prądu (też: liczniki prądu smart, smart energy metres) na pierwszy rzut oka niewiele różnią się od zwykłych liczników energii elektrycznych, może poza tym, że wyglądają nieco bardziej nowocześnie. Zasadniczą różnicą jest to, że inteligentne liczniki energii mogą komunikować się bezpośrednio z dostawcą prądu. W efekcie nie ma konieczności wysyłania pracownika, który musi fizycznie odwiedzić dany Punkt Poboru Energii, a sam odczyt jest realizowany automatycznie. W rezultacie łatwiej o kalkulowanie opłat natomiast trudniej o błąd.

Poszczególnie operatorzy dokonują stopniowej wymiany liczników na nowe, ale można spodziewać się, że do 2030 roku będą posiadali je wszyscy (lub niemal wszyscy) użytkownicy. Co istotne wymiana licznika jest całkowicie darmowa, ponieważ stanowi on własność zakładu energetycznego i to dany dostawca powinien zadbać o wymianę elementów infrastruktury energetycznej.

Podobnie jak w przypadku klasycznych liczników, również te inteligentne mogą występować w dwóch wersjach:

• jednofazowej – przeznaczone do obsługi małych instalacji domowych, gdzie kable są trzyżyłowe, a napięcie wynosi 240 V,
• trójfazowej – potrzebne wtedy, gdy do sieci są podłączane odbiorniki o dużej mocy, taka sieć wykorzystuje napięcie 400 V i kable pięciożyłowe.

Liczniki inteligentne stosuje się zarówno w lokalach mieszkalnych, jak i firmach. Doskonale ułatwiają życie właścicielom oraz wynajmującym, ponieważ nie ma potrzeby angażowania aktualnych użytkowników PPM w odczyt. Technologia jest bezobsługowa, wyjąwszy okazjonalne przeglądy i sporadyczne awarie.

Jako ciekawostkę warto wskazać, że niektóre liczniki typu smart występują w wariancie przedpłatowym (ang. prepaid). Rozwiązanie polega na tym, że aby móc korzystać z energii elektrycznej, należy doładować licznik analogicznie, jak w przypadku telefonii komórkowej na kartę. Po zużyciu się zapasu środków prąd zostanie po prostu wyłączony. To dobre rozwiązanie, jeśli potrzebujesz precyzyjnie zarządzać kosztami energii elektrycznej.

Jak działa inteligentny licznik – technologia, funkcje, możliwości

Inteligentne liczniki energii monitorują zużycie energii w różnych interwałach – zwykle od godziny do kilkunastu minut – i regularnie przesyłają informacje o wykorzystaniu prądu do operatora OSD. Niektóre z nich mogą współpracować z instalacją smarthome, która kontroluje działanie urządzeń elektrycznych w domu lub firmie, jak klimatyzacja lub oświetlenie. Do najważniejszych korzyści wymiany licznika prądu na inteligentny należy zaliczyć:

• monitorowanie bieżącego zużycia energii – użytkownik jest rozliczany wyłącznie za faktyczne zużycie prądu, nie zaś prognozy za kolejne okresu,
• pełen automatyzm wymiany danych pomiarowych – informacje o zużyciu prądu są wysyłane automatycznie do operatora OSD, co skraca czas potrzeby na wystawienie faktury za prąd i ułatwia cały proces, eliminują przy okazji ryzyko błędu,
• wykrywanie awarii i kradzieży prądu – dzięki monitorowaniu zużycia energii operator jest w stanie szybko zarejestrować anomalie w systemie i odpowiednio zareagować.

Co istotne, inteligentne liczniki potrafią wykryć próbę ingerencji w urządzenie lub jego oprogramowanie, więc nie występuje ryzyko „naruszenia plomby”, jak w przypadku starszego typu instalacji.

Inteligentny licznik prądu – jak odczytać zużycie energii?

Odczyt energii w systemie, gdzie występuje licznik typu smart, następuje automatycznie. Nie ma konieczności umawiania wizyty z pracownikiem sprzedawcy energii, ani wysyłania manualnie wiadomości o stanie licznika. Z kolei użytkownik może zweryfikować aktualny stan zużycia prąd w dokładnie taki sam sposób, jak przy zwykłym liczniku cyfrowym, posługując się przyciskami umieszczonymi na obudowie i przewijając poszczególne pola.

Wartości zapisane w pamięci licznika są zakodowane w systemie OBIS. W zależności od wybranej taryfy prądu trzeba więc spojrzeć na nieco inne kody: 15.8.1 dla liczników jednostrefowych, 15.8.1 i 15.8.2 dla liczników dwustrefowych i 15.8.1, 15.8.2 i 15.8.3 dla liczników trzystrefowych.

Nowoczesne liczniki dwukierunkowe wykorzystywane do fotowoltaiki współpracują z falownikiem i zwykle umożliwiają podejrzenie najważniejszych danych bezpośrednio w aplikacji mobilnej, wraz z danymi dotyczącymi efektywności paneli, ilości wyprodukowanej energii i nie tylko. Takie rozwiązanie oferuje już praktycznie każdy producent falowników.

Smart licznik prądu a bezpieczeństwo – czy chroni przed kradzieżą?

Kradzież prądu elektrycznego polega najczęściej na podłączeniu się do sieci innego użytkownika, rzadziej na zafałszowaniu odczytów urządzenia w celu uniknięcia płatności. Jest przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności nawet do 5 lat (w przypadku czynu mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie, ograniczeniu wolności albo pozbawieniu wolności do 1 roku).¹ Czy montaż inteligentnego licznika prądu pozwala zabezpieczyć się przed nieuczciwym działaniem? Okazuje się, że często tak będzie.

Przede wszystkim wbudowane algorytmy oraz specjalna konstrukcja cewek potrafią wykryć odstępstwo od zwykłego schematu użycia sieci. Jeśli nagle wzrośnie zużycie prądu w sieci, system może odłączyć zasilanie, uruchamiając funkcję antykradzieżową. Większość urządzeń jest też wyposażona w czujniki, które wykrywają próby ingerencji w urządzenie lub jego odczyt. Głównie jest to czujnik Halla, który monitoruje zmiany w polu elektromagnetycznym. Dane pomiarowe przesyłane do operatora bezprzewodowo są odpowiednio zaszyfrowane.

Inteligentny licznik energii do fotowoltaiki – co warto wiedzieć?

Zasadniczo licznik energii elektrycznej przesyła dane w jedną stronę – od Punktu Poboru Energii do operatora OSD. Jeśli jednak użytkownik decyduje się na zamontowanie własnego źródła prądu, np. instalacji fotowoltaiczne, konieczna staje się wymiana licznika jednokierunkowego na dwukierunkowy. Taki typ licznika wymienia z zakładem energetycznym dwie grupy informacji:

• dotyczących energii pobranej z sieci,
• dotyczących energii oddanej do sieci.

Przy dobrze zoptymalizowanej instalacji fotowoltaicznej istnieje możliwość, że energia oddana oraz energia pobrana będą bliskie zeru, zwłaszcza jeśli fotowoltaika została uzupełniona o magazyn energii.

Monitorując wskazania z licznika dwukierunkowego, możesz lepiej zarządzać fotowoltaiką i np. zadbać o autokonsumpcję. Jeśli dowiesz się, że zbyt dużo energii trafia do sieci, warto rozważyć zwiększenie zużycia prądu. W ten sposób unikniesz strat wynikających z pobieranej „prowizji” operatora albo sprzedaży energii po niekorzystnym kursie.

Inteligentne liczniki energii elektrycznej to krok do lepszej, zielonej przyszłości. W połączeniu z fotowoltaiką, pompami ciepła i innymi instalacjami OZE tworzą wygodne i uniwersalne rozwiązanie, dzięki któremu można ograniczyć produkcję energii z konwencjonalnych źródeł i bazować wyłącznie na źródłach odnawialnych.

Jeśli chcesz zacząć wdrażać ekologiczne technologie, REO oferuje pełen pakiet rozwiązań. Oferujemy możliwość zawarcia umowy PPA, korzystnej zmiany sprzedawcy prądu, platformę do transakcji energetycznych Peer-to-Peer, profesjonalne bilansowanie energii elektrycznej i wiele więcej. Sprawdź, co możemy dla Ciebie zrobić!