Na czym polega opłata mocowa i kogo dotyczy?

---

Opłata mocowa – co to jest i jak wpływa na rachunek za prąd?

Opłata mocowa to stosunkowo nowe rozwiązanie. Zostało wprowadzone do polskiego systemu prawnego na mocy ustawy o rynku mocy¹ i obowiązuje od 1 stycznia 2021 r. Znakomita większość odbiorców pamięta więc czasy, kiedy tego kosztu nie było, a mimo to system elektroenergetyczny działał, a blackouty wcale nie zdarzały się często. W jakim celu w takim razie wprowadzono dodatkowe obciążenie na odbiorców?

Celem pobierania opłaty mocowej jest zadbanie o bezpieczeństwo energetyczne całego kraju. Chodzi więc o nic innego niż zagwarantowanie dostępu do energii elektrycznej, co w dobie rosnącego szybko zapotrzebowania na prąd jest szczególnie istotne. Ustawodawca wiąże opłatę mocową z tzw. obowiązkiem mocowym spoczywającym na dostawcy mocy, czyli właścicielu jednostek fizycznych tworzących jednostkę rynku mocy lub podmiocie upoważnionym do dysponowania tymi jednostkami na rynku mocy.

Sam obowiązek mocowy polega na zobowiązaniu dostawcy mocy do pozostawania w okresie dostaw w gotowości do:

• dostarczania określonej mocy elektrycznej do systemu przez jednostkę rynku mocy;

• dostawy określonej mocy elektrycznej do systemu w okresach przywołania na rynku mocy.

Mówiąc prościej, opłata mocowa pozwala na pokrycie kosztu budowy nowych elektrowni oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie już istniejącej infrastruktury.

Opłata mocowa – jak zmniejszyć jej wpływ na koszty energii elektrycznej?

Jeśli Twoja firma płaci bardzo wysokie rachunki za prąd, warto przyjrzeć się bliżej, dlaczego tak jest. Opłaty mocowej wprawdzie nie unikniesz, ale możesz ją znacząco ograniczyć, a to już spory zysk!

Punktem wyjścia powinien być solidnie wykonany audyt energetyczny. W jego toku jest ustalane, gdzie przedsiębiorstwo traci najwięcej energii i co może zrobić, aby tych strat uniknąć. Być może winne są mostki cieplne w stolarce otworowej, które sprawiają, że ogrzewanie elektryczne jest nieefektywne. A może instalacja fotowoltaiczna generuje zbyt mało energii w stosunku do zapotrzebowania. Możliwych przyczyn, które sprawiają, że prąd „ucieka” jest naprawdę dużo.

Rozważ montaż instalacji fotowoltaicznej na dachach obiektów gospodarczych lub bezpośrednio na gruncie. Im więcej prądu wytworzysz, tym mniej musisz go kupić. Uzupełnij fotowoltaikę o magazyny energii, które zapewnią firmie niezależność w czasie, kiedy panele fotowoltaiczne nie produkują wystarczająco dużo prądu (np. w nocy lub przy dużym zachmurzeniu).

Zainwestuj w system EMS/BEMS (ang. Energy Management System/Building Energy Management System). To inteligentne centrale, które zbierają dane z różnych urządzeń, np. fotowoltaiki lub pomp ciepła i zarządzają obiegiem energii w budynkach.

Jeszcze innym sposobem na redukcję opłaty mocowej jest zmiana godzin pracy zakładu tak, aby, przynajmniej częściowo, uniknąć konieczności jej płacenia. Opłata jest naliczana między godziną 7:00 a 22:00. Jeśli możesz przesunąć produkcję tak, aby była realizowana między 22:00 a 7:00, przemyśl wdrożenie takiego modelu biznesowego.

Opłata mocowa a instalacje fotowoltaiczne – zasady naliczania i konsekwencje

Choć nie ma możliwości uniknięcia opłaty mocowej, inwestując w fotowoltaikę, można znacząco zmniejszyć rachunki za prąd. Część zapotrzebowania odpowiadająca ilości wyprodukowanej energii elektrycznej będzie pokrywana właśnie z Odnawialnych Źródeł Energii. W rezultacie odbiorca pobiera z sieci mniej prądu i zapłaci niższą opłatę mocową. Przyczyną niższych opłat jest to, że z sieci operatora OSD trzeba pobrać mniej prądu i to niezależnie od tego, czy rozliczasz się w systemie opustowym net-meteringu czy depozytowym net-billingu.

W zależności od tego, jak dobrze będzie zoptymalizowana fotowoltaika, oszczędność na opłacie mocowej będzie prezentowała się inaczej. Planując wyposażenie swojego przedsiębiorstwa w panele krzemowe, spróbuj odpowiedzieć sobie na następujące pytania:

• ile prądu jest potrzebne, aby moja firma mogła funkcjonować;

• kiedy zapotrzebowanie na energię elektryczną w zakładzie jest najmniejsze, a kiedy największe;

• o ile wzrośnie zapotrzebowanie na prąd, jeżeli moja firma nagle dostanie dodatkowe, duże zlecenie;

• czy planuję rozbudowywać przedsiębiorstwo w perspektywie najbliższych 3, 5 lub 10 lat w sposób, który wpłynie na zwiększenie zapotrzebowania na energię elektryczną (np. nowy park maszynowy, nowocześniejsze urządzenia).

Kto jest objęty opłatą mocową? Zakres i zasady naliczania

Opłata mocowa jest opłatą dystrybucyjną o charakterze zmiennym, co oznacza, że jej wysokość zależy od rzeczywistego zużycia energii elektrycznej. Składamy się na nią wszyscy – zarówno firmy, jak i konsumenci. Stawki opłaty mocowej są publikowane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rok do przodu. Oznacza to, że obecnie obowiązują stawki wyliczone w roku 2023.

W przypadku konsumentów stosuje się bardziej „ulgowy” model ryczałtowy. Wyróżnione zostały 4 progi rocznego zużycia energii i w zależności do tego, w którym przedziale znajdzie się gospodarstwo domowe, stawka w ujęciu brutto wyrażona w złotych za miesiąc będzie prezentowała się inaczej:

• do 500 kWh – 3,27 zł/miesiąc;

• od 500 do 1200 kWh – 7,86 zł/miesiąc;

• od 1200 do 2800 kWh – 13,09 zł/miesiąc;

• powyżej 2800 kWh – 18,33 zł/miesiąc.

Opłata mocowa dla firm jest naliczana w modelu rzeczywistego zużycia za każdą kilowatogodzinę. Choć jednostkowo opłaty mogą wydawać się bardzo niskie, zwłaszcza dla dużych firm w ogólnym rozrachunku okazują się wysokie. Również w tym przypadku wyodrębniono 4 kategorie odbiorców, różniących się między sobą poborem energii w godzinach szczytu i poza szczytem. Dokładną wysokość opłaty określa złożony algorytm wyznaczania różnicy poboru określony enigmatycznie jako „Delta S” (art. 70a ustawy o rynku mocy):

• K1 – 0,0215 zł/kWh;

• K2 – 0,0634 zł/kWh;

• K3 – 0,1052 zł/kWh;

• K4 – 0,1267 zł/kWh.

Trudno nie zauważyć, że od czasu wprowadzenia opłaty mocowej jej wysokość jest stale zwiększana. O ile w 2021 r. odbiorcy z kategorii K4 płacili za każdą kilowatogodzinę 0,0762 zł, obecnie jest to 0,1267. Podobne zwiększenie opłat jest widoczne w przypadku indywidualnych odbiorców. Gospodarstwa domowe o zapotrzebowaniu powyżej 2800 kWh jeszcze trzy lata temu płaciły 12,87 zł/miesiąc. Obecnie jest to 18,33 zł/miesiąc.

Opłata mocowa dla firm – analiza ryzyka i strategie zarządzania kosztami

Opłata mocowa – w świetle wszystkich wydatków związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa – często bywa pomijana. To duży błąd, który może kosztować Cię sporo pieniędzy. Poza wspomnianymi wyżej metodami, które pozwalają na zmniejszenie wysokości opłaty mocowej, możesz wdrożyć również inne strategie.

Termomodernizacja budynku to nie tylko niższe rachunki, ale także możliwość otrzymania białego certyfikatu od Urzędu Regulacji Energetyki. Jeszcze innym rozwiązaniem jest usługa DSR (ang. Demand Side Response), czyli czasowa redukcja poboru mocy. W zamian za wynagrodzenie odbiorca dobrowolnie i czasowo ogranicza zużycie energii elektrycznej. Warunkiem skorzystania z DSR jest możliwość obniżenia pobieranej mocy przez firmę, np. poprzez uruchomienie agregatu lub przejściowe wyłączenie urządzeń.

Uważasz, że Twoje rachunki za prąd są zbyt wysokie i szukasz sposobów na obniżenie opłat? Skontaktuj się z nami! Pomożemy wdrożyć w Twojej firmie zielone rozwiązania, które przełożą się na zmniejszenie kosztów prowadzenia działalności.

 

^{1  https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180000009}