Czym jest efektywność energetyczna? Wyjaśniamy!

Efektywność energetyczna – definicja i znaczenie

Utrzymanie komfortu termicznego w obiekcie budowlanym wymaga nakładów energii. Im więcej energii potrzeba, aby utrzymać komfort cieplny, tym efektywność energetyczna będzie niższa. Kiedy więc używamy określenia „wysoka efektywność energetyczna”, tak naprawdę mówimy o oszczędności. Im mniej środków trzeba przeznaczyć na ogrzanie firmowych pomieszczeń, tym koszty biznesu są niższe.
Poprawa efektywności energetycznej to jednak nie tylko wyższa rentowność przedsięwzięcia. To także podstawa do uzyskania białego certyfikatu wydawanego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Stanowi on formalne potwierdzenie oszczędzenia konkretnej ilości energii, które może zostać spieniężone na Towarowej Giełdzie Energii. Wystąpienie o certyfikat musi być poprzedzone audytem energetycznym oraz wskazaniem, jakie prace przedsiębiorstwo chce przeprowadzić.

Wskaźnik efektywności energetycznej – sposób obliczania i interpretacji

Zasady wyliczania efektywności energetycznej budynku określają przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej¹. Podstawowe zasady wyliczania efektywności obejmują:

• podział budynku lub jego części na przestrzenie i strefy ogrzewane oraz nieogrzewane;
• wyznaczenie wskaźników rocznego zapotrzebowania na energię – nieodnawialną pierwotną, końcową oraz użytkową.

Poszczególnym zastosowanym rozwiązaniom technologicznym przypisuje się różną wagę, przy czym im jest ona niższa, tym ostatecznie efektywność energetyczna będzie gorsza. Jako przykład można podać rodzaj źródła ciepła. Kotły węglowe wyprodukowane przed 1980 r. mają wartość 0,60. Z kolei kotły niskotemperaturowe od 0,87 do 0,94, ale pompy ciepła typu bezpośrednie odparowanie w gruncie/bezpośrednie skraplanie w instalacji płaszczyznowego ogrzewania, sprężarkowe, napędzane elektrycznie już 4,0.
W ramach audytu osoba uprawniona do jego sporządzenia dokonuje obliczeń, których wynik umieszcza się w świadectwie energetycznym. To czterostronicowy dokument o ustalonym urzędowo wzorze zawierający takie dane, jak:

• numer świadectwa;
• dane budynku;
• okres ważności;
• ocena charakterystyki energetycznej budynku;
• podstawowe parametry techniczno-użytkowe budynku;
• wskaźniki zapotrzebowania na energię użytkową, końcową oraz nieodnawialną pierwotną;
• zalecenia dotyczące opłacalnej ekonomicznie i wykonalnej technicznie poprawy charakterystyki energetycznej budynku;
• dane osoby sporządzającej świadectwo.

Ważne jest to, że certyfikatu nie można sporządzić według dowolnego schematu, a sposób obliczania poszczególnych parametrów jest precyzyjnie określony. Koszt świadectwa energetycznego zależy od wielu czynników. Najtańsze są audyty mieszkań i domów jednorodzinnych. W przypadku obiektów usługowych trzeba liczyć się z wydatkiem około 1000 zł lub więcej.

Etykieta efektywności energetycznej – jak ją czytać i interpretować?

Dla zarządu spółki, który podejmuje decyzje dotyczące poszczególnych inwestycji – także tych dotyczących zwiększenia efektywności działania firmy – znaczenie ma przede wszystkim etykieta efektywności energetycznej. To barwna, pozioma skala umieszczona w dolnej części pierwszej strony świadectwa. Składa się ona z dwóch równoległych pasów. Górny odzwierciedla stan ocenianego budynku.
Dolny określa wymagania dla nowego obiektu. Na obu skalach znajduje się podziałka określająca roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną. Założeniem inwestora powinno być, aby wskaźnik na skali był maksymalnie przesunięty w lewą stronę. Na im ciemniejszym odcieniu zieleni znajduje się znacznik, tym bardziej oszczędne jest korzystanie z obiektu. Im dalej w prawo odchylona jest strzałka, tym zapotrzebowanie na energię jest większe, a sam budynek, mniej efektywny energetycznie.
Według zapowiedzi ustawodawcy można spodziewać się, że mało intuicyjny „suwak” zostanie zastąpiony przez literową skalę oznaczeń od A do G+ podobnie, jak można zaobserwować np. na urządzeniach AGD. Warto wspomnieć, że podobny sposób literowych oznaczeń został z sukcesem zastosowany już m.in. w Wielkiej Brytanii.

Rejestr świadectw efektywności energetycznej – rola i funkcje

Obowiązek prowadzenia rejestru świadectw efektywności energetycznej wynika wprost z przepisów ustawy o charakterystyce energetycznej budynków². Podmiotem odpowiedzialnym za utrzymanie infrastruktury teleinformatycznej jest Minister Rozwoju i Technologii.
Dostęp do rejestru centralnego jest w pełni jawny. Baza danych ma przede wszystkim na celu stworzenie spójnego systemu oceny efektywności energetycznej budynków w Polsce. Pozwala też zweryfikować uprawnienia osób legitymowanych do wystawiania świadectw charakterystyki energetycznej oraz kontroli systemów ogrzewania i klimatyzacji.

Jak poprawić efektywność energetyczną? Praktyczne wskazówki i strategie

Docelowo warto dążyć do tego, aby efektywność energetyczna budynku znajdowała się na jak najwyższym poziomie. Jakie działania mogą w tym kierunku podejmować przedsiębiorcy?
Przede wszystkim warto zacząć od edukacji pracowników. Zmiana codziennych, niewielkich przyzwyczajeń może przyczynić się do znaczącej oszczędności na co dzień. Warto pamiętać, aby wyłączać urządzenia elektroniczne, zamiast pozostawiać je w trybie czuwania, gasić światło po wyjściu z pokoju czy zamykać okna w sytuacji, kiedy uruchamiane są grzejniki w sezonie zimowym.

Kolejną strategią jest termoizolacja budynku lub też jego termomodernizacja. Poprzez uszczelnienie warstwy ocieplenia mniej energii termicznej wydostaje się na zewnątrz obiektu, co z kolei obniża ilość energii potrzebną do jego ogrzania. W zależności do budżetu warto też rozważyć lokalizację mostków cieplnych, które z reguły znajdują się w okolicach drzwi i okien. Takie badanie wykonuje się za pomocą kamery termowizyjnej.
Dalej idący krok stanowi korzystanie z odnawialnych źródeł energii . Firmy mogą liczyć na dofinansowanie do fotowoltaiki oraz pomp ciepła. Takie systemy warto łączyć z magazynami energii oraz oprogramowaniem EMS/HEMS (ang. Energy management system). To software zaprojektowany z myślą o optymalizacji zużycia energii elektrycznej. Firmy wykorzystujące flotę mogą dodatkowo poprawić swoją efektywność energetyczną instalując carporty i inwestując w auta elektryczne z programem Mój Elektryk.

Jeszcze innym sposobem na poprawę efektywności jest zmiana sprzedawcy energii elektrycznej na firmę oferującą niższe ceny, gwarancję stałych opłat lub taryfy dopasowane do modelu biznesowego w jakim działa przedsiębiorstwo.
Przed wdrożeniem jakichkolwiek działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej budynku, warto zlecić wykonanie audytu energetycznego. Określa on stopień energooszczędności obiektu, a także zawiera rekomendacje co do działań, jakie należy podjąć, aby ją zwiększyć.

Poprawę efektywności energetycznej – podobnie jak zieloną transformację – warto planować w wieloletniej perspektywie. Oczywistym jest, że niewiele przedsiębiorstw jest w stanie pozwolić sobie na ogromny, jednorazowy wydatek. Suma małych kroków przyniesie jednak znacznie większą korzyść. Zacznij modernizować z nami swoją firmę jeszcze dzisiaj. Skontaktuj się z naszymi specjalistami, którzy pomogą Ci zaprojektować idealną strategię rozwoju.

1. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230000697
2. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20140001200