Jak prowadzić ewidencję odpadów? Praktyczne wskazówki i obowiązki
Od 2018 roku Ministerstwo Klimatu – wtedy jeszcze Ministerstwo Środowiska – prowadzi elektroniczny rejestr BDO, czyli bazę danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Jeżeli Twoja firma w jakikolwiek sposób bierze udział w produkcji, wykorzystaniu lub utylizacji odpadów, najprawdopodobniej powinieneś zarejestrować się w BDO. Co warto wiedzieć o tym rejestrze?
Ewidencja odpadów – czym jest i dlaczego jest ważna?
Rejestr BDO działa na podstawie ustawy o gospodarce odpadami. Jego uruchomienie to dopiero pierwszy krok na długiej drodze, która ma doprowadzić do powstania systemu umożliwiającego odpowiednim organom państwowym i samorządowym wspieranie działań inspekcji ochrony środowiska. Dzięki wglądowi do BDO można ustalić, jakie podmioty są w niej zarejestrowane, a także czy rzeczywiście gospodarują one odpadami tak, jak zostało to zadeklarowane. Organ kontrolujący zyskuje też wgląd ile i jakie odpady powstają w danej firmie.
Poprzez digitalizację obowiązków rejestrowych, ewidencyjnych i sprawozdawczych wszystkie najważniejsze informacje dostępne są w obrębie jednego serwisu. W ten sposób państwo usiłuje walczyć z nadużyciami w obrębie ochrony środowiska, jak nielegalne przekazywanie odpadów czy ich utylizacja niezgodnie z przepisami.
Wypada wspomnieć, że przed wprowadzeniem rejestru elektronicznego firmy były zobowiązane rejestrować obrót odpadami na papierze. W praktyce takie niescentralizowane rozwiązanie rodziło jednak pole do naruszeń przepisów i utrudniało kontrole.
Kto musi prowadzić ewidencję odpadów – pełna lista obowiązków
Obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów spoczywa na firmach, które działają w określonych obszarach rynku. Te obszary to m.in.:
-
oleje, preparaty smarowe i oleje pneumatyczne;
-
pojazdy (z wyłączeniem pojazdów historycznych);
-
sprzęt elektryczny lub elektroniczny;
-
baterie lub akumulatory;
-
opakowania, odpady opakowaniowe lub produkty w opakowaniach;
-
transport odpadów;
-
utrzymanie porządku i czystości w gminach;
-
wytwarzanie odpadów bez pozwolenia na wytwarzanie odpadów albo pozwolenia zintegrowanego;
-
handel i gastronomia, jeżeli wprowadzają one do obrotu jednorazowe produkty z tworzywa sztucznego;
-
odpady inne niż zwolnione na mocy przepisów wykonawczych.
Trzeba pamiętać, że dla rejestracji w BDO nie ma znaczenia skala prowadzonej działalności. Jeżeli działasz w jednym z wyżej wymienionych obszarów, musisz o tym pamiętać zarówno jako indywidualny przedsiębiorca prowadzący JDG, jak i duża spółka akcyjna. Po otrzymaniu numeru BDO musisz umieszczać go na swoich wszystkich dokumentach firmowych. Zakładając działalność, pamiętaj, aby zapoznać się z treścią rozporządzenia przewidującego wyłączenia z BDO. Wymienia ono kilkadziesiąt grup podmiotów, które są zwolnione z ustawowego obowiązku.
Pełna ewidencja odpadów – co zawiera i kto jest zobowiązany ją prowadzić?
Obowiązujące przepisy przewidują dwa rodzaje ewidencji odpadów – pełną oraz uproszczoną. Można powiedzieć, że pełna ewidencja jest zasadą, ponieważ muszą ją prowadzić wszystkie podmioty, które nie są uprawnione do prowadzenia ewidencji uproszczonej. Formalności w trybie pełnym składają się z dwóch etapów. Pierwszy z nich to wygenerowanie przez przedsiębiorcę karty przekazania odpadów. Należy ją uzupełnić zgodnie z treścią poszczególnych pól, podając m.in. masę odpadów i ich kod oraz dane firmy, która odbiera odpady. Kolejne kroki należą do odbiorcy odpadów (niekiedy przedsiębiorca generuje również potwierdzenie karty przekazania odpadów).
Drugim krokiem jest utworzenie w systemie elektronicznej karty ewidencji odpadów. W tym dokumencie wpisywane są odpady, które zostały wytworzone, a następnie przekazano je do zagospodarowania odbiorcy.
Zasadniczo system elektroniczny jest na tyle spójny, że wprowadzenie prawidłowych danych powoduje ich skopiowanie z jednej karty do drugiej, nie musisz za każdym razem robić tego ręcznie, co – zwłaszcza w przypadku dużych przedsiębiorstw przetwórczych – byłoby żmudne i czasochłonne. Pamiętaj, że BDO jest istotne także dla firm, które prowadzą gospodarkę obiegu zamkniętego, chyba że przedsiębiorstwo samo zarządza swoimi odpadami w 100%.
Uproszczona ewidencja odpadów – kto może z niej skorzystać?
Tryb uproszczony ewidencji polega na ograniczeniu dokumentacji do wytworzenia karty przekazania odpadów. Nie ma konieczności generowania karty ewidencji. Ta możliwość jest dostępna jedynie dla wybranych grup przedsiębiorców, którzy:
-
wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie lub inne niż niebezpieczne, ale niebędące odpadami komunalnymi w ilości do 5 ton rocznie;
-
świadczą wyłącznie usługę transportu odpadów;
-
władają działką na której stosowane są komunalne osady ściekowe:
-
w rolnictwie;
-
do uprawy roślin przeznaczonych do uprawy kompostu;
-
do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia lub do produkcji pasz.
W praktyce uproszczona ewidencja jest dostępna przede wszystkim dla mniejszych firm. Dodatkowo część firm jest w ogóle zwolniona z obowiązku wpisu do rejestru BDO. Dotyczy to m.in. przedsiębiorców, którzy sami transportują wytworzone opady czy firm objętych komunalnym systemem odbioru towarów.
BDO ewidencja odpadów – jak zarejestrować się i prowadzić ewidencję?
Obecnie wniosek o wpis do ewidencji odpadów BDO można złożyć wyłącznie drogą elektroniczną. Sam proces nie jest szczególnie skomplikowany i składa się z kilku etapów. Pierwszy z nich to odwiedzenie strony BDO, czyli https://bdo.mos.gov.pl/. Następnie wybierz opcję „Przejdź do systemu BDO” i zaloguj się, korzystając z profilu zaufanego.
Po zalogowaniu wejdź w panel „Wnioski” i złóż nowy wniosek, ewentualnie aktualizuj podane wcześniej informacje. Wypełnij dane firmy, uzupełnij tabele dotyczące rodzaju wytwarzanych odpadów i załącz dowód uiszczenia opłaty rejestrowej (ewentualnie także opłaty skarbowej od pełnomocnictwa). Ostatnim etapem jest złożenie wniosku, który jest automatycznie adresowany do odpowiedniego urzędu marszałkowskiego. Wszystkie karty są generowane i przechowywane bezpośrednio w systemie online. Można do nich zajrzeć w dowolnej chwili.
Wpis do BDO wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty rocznej. Wynosi ona 100 zł w przypadku mikroprzedsiębiorców oraz 300 zł w przypadku pozostałych firm. Wszelkie zmiany danych powinny być zgłaszane w terminie 30 dni od ich zaistnienia.
Jakie kary grożą za zaniedbanie obowiązków w zakresie BDO?
Uzyskanie wpisu do BDO jest niezbędne przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. To bardzo ważne, ponieważ za zaniedbanie obowiązków grożą surowe kary pieniężne. Sąd powszechny może skazać przedsiębiorcę na areszt lub wymierzyć mu karę grzywny w wysokości przekraczającej 1 milion złotych. Niezależnie od tego trzeba liczyć się z karą administracyjną do 1 miliona złotych nakładaną przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.
Karane jest nie tylko niezłożenie wniosku o wpis do BDO, ale także nieumieszczanie numeru BDO na dokumentach, naruszenie obowiązków ewidencyjnych czy wadliwe wypełnienie wniosku.
Ewidencja BDO jest istotnym elementem dbania o środowisko i można potraktować ją jako część zarządzania środowiskowego w biznesie. Jeśli chcesz wiedzieć, że prowadzisz ją w sposób prawidłowy, skontaktuj się z nami. Ustalimy, czy ciąży na Tobie obowiązek rejestracji i pomożemy Ci przejść przez formalności.