Blackout - czym jest, jak się zabezpieczyć?

2024-07-02

OZE Energia odnawialna Rozwój gospodarki

Blackout to niebezpieczne zjawisko, które może zdarzyć się w każdej chwili. Przerwy w dostawie prądu na masową skalę zdarzały się już w przeszłości, dlatego warto wiedzieć, jak się na takie wypadki zabezpieczyć i jak się wtedy zachować.

Blackout co to takiego? Wyjaśnienie zjawiska i jego przyczyn

Blackout¹ to określenie oznaczające przerwę w dostawie prądu na masową skalę, na przykład na terenie całego miasta lub powiatu. Jednym z najsłynniejszych przypadków w historii jest zdarzenie z Nowego Yorku. Doszło do niego w nocy z 13 na 14 lipca 1977 roku². Przez kilka godzin miasto pogrążyło się w ciemnościach. Na ulicach zapanował chaos. Przyczyną była awaria transformatora spowodowana uderzeniem pioruna. Szkody tego zdarzenia wyceniono na 300 milionów dolarów.

Blackout nie tylko może sparaliżować codzienne życie, ale również wygenerować ogromne koszty finansowe i społeczne. Zdarzenie takie może wpłynąć na społeczność przez wiele lat po samym zdarzeniu. Aby tego uniknąć, po słynnym blackoucie w Nowym Yorku stworzono zabezpieczenia i protokoły postępowania w przypadku podobnych awarii.

Zjawisko blackout – co to oznacza dokładnie?

Blackout może przyjmować różne formy. Od lokalnych przerw w dostawie energii, które dotykają pojedynczych dzielnic lub miast, po rozległe awarie obejmujące całe kraje lub regiony. Czas trwania blackoutu również jest zmienny i może trwać od kilku godzin do kilku tygodni. W zależności od skali awarii oraz szybkości reakcji służb technicznych.

Wbrew pozorom do zdarzeń takich dochodzi często. Oto główne przyczyny blackoutów:

Awaria systemów energetycznych – to najczęstszy powód przerw w dostawie prądu. Do kategorii tej zalicza się uszkodzenia transformatorów, kabli przesyłowych oraz systemów zarządzających pracą elektrowni.
Działanie sił natury – zjawiska takie jak huragany, powodzie, nawałnice, a nawet burze słoneczne także mogą wysłać black out. Co to oznacza? Mogą na przykład uszkodzić lub zniszczyć elementy infrastruktury energetycznej. Połamane przez wiatr słupy, zerwane przez ciężki śnieg przewody, czy też zalane przez powódź naziemne elementy systemu, już wiele razy doprowadziły do przerw w dopływie energii.
Działalność człowieka – przerwy w dostawie prądu, często są też wynikiem błędu ludzkiego lub celowego działania. Ataki cybernetyczne na systemy zarządzania są szczególnie niebezpieczne, gdyż mogą być przeprowadzane anonimowo z dowolnego miejsca na świecie.
Zbyt duże obciążenie sieci – w niektórych przypadkach przyczyną przerw w dostawie prądu jest zbyt duży pobór energii. Powszechne używanie sprzętu klimatyzacyjnego czy też innych prądożernych urządzeń może doprowadzić do lokalnych blackoutów.

Skutki blackoutu – konsekwencje dla gospodarki i bezpieczeństwa

Jak łatwo się domyślić konsekwencje braku prądu dotykają niemal każdej sfery życia, od gospodarstw domowych, przez przedsiębiorstwa, aż po kluczowe usługi publiczne:

Wpływ na życie codzienne – przerwy w dostawie prądu oznaczają brak ogrzewania, ciepłej wody, czy też dostępu do internetu. Jest to niebezpieczne zwłaszcza w zimowych miesiącach, gdy mokry śnieg może zerwać linie wysokiego napięcia.
Przemysł i produkcja – brak prądu jest dużym problemem dla firm produkcyjnych. Bez energii elektrycznej wiele zakładów i przedsiębiorstw nie jest w stanie pracować. Do tego blackout może prowadzić do uszkodzenia maszyn i wysokich strat finansowych.
Transport i logistyka – przerwy w dostawie prądu wpływają na bezpieczeństwo na drogach. Sygnalizacja świetlna może przestać działać, rozkłady jazdy nie będą obowiązywać, a systemy bezpieczeństwa staną się bezużyteczne.
Usługi publiczne i infrastruktura krytyczna – brak prądu może być poważnym zagrożeniem dla życia i zdrowia pacjentów przebywających w szpitalach. Każde urządzenie medyczne korzysta z energii elektrycznej. Także systemy informatyczne i telekomunikacyjne przestaną działać bez prądu.³
Bezpieczeństwo i porządek publiczny – długotrwały blackout w przeszłości wielokrotnie prowadził do wzrostu przestępczości i niepokojów społecznych. Brak oświetlenia ulicznego i alarmów zwiększa ryzyko włamań i rabunków. Niepewność i brak dostępu do podstawowych usług mogą prowadzić do paniki i chaosu.

Blackout – jak się zabezpieczyć przed skutkami awarii energetycznej?

Choć wystąpienie blackoutu jest mało prawdopodobne, to jednak możliwe. Dlatego dobrze wiedzieć, jak się w takiej sytuacji zachować. Czego nie robić, a co mieć ze sobą.

Przezorny zawsze ubezpieczony – przygotuj się zawczasu

Jeżeli obawiasz się dłuższych przerw w dostawie prądu, możesz przygotować sobie zestaw awaryjny specjalnie na taką ewentualność. Powinien on zawierać:⁴

latarki z dodatkowymi bateriami,
radio na baterie do odbioru komunikatów,
powerbanki do ładowania telefonów komórkowych,
oraz apteczkę z lekami pierwszej potrzeby.

Przygotuj także artykuły spożywcze takie jak konserwy czy batony energetyczne, a także czystą wodę do picia. Nie zapomnij o dodatkowej odzieży oraz środkach na utrzymanie ciepła, takich jak koce termiczne. Jako że mogą nie działać płatności elektroniczne, przygotuj także gotówkę.

Jak się zachować podczas blackoutu

Cokolwiek by się działo, zachowaj spokój. Nie używaj otwartego ognia, do oświetlenie stosuj latarki. Nasłuchuj w radio komunikatów lokalnych władz, a jeśli masz taką możliwość to śledź ich profile w internecie. Jeżeli jesteś odpowiedzialny za dzieci, osoby starsze, lub niepełnosprawne zadbaj o ich potrzeby.

Jeżeli nie jest to konieczne, nie wychodź na zewnątrz, zwłaszcza po zmroku. Nie otwieraj bez potrzeby urządzeń takich jak zamrażarka i lodówka. Pomimo braku prądu, są one przez jakiś czas w stanie utrzymać niską temperaturę. Otwieranie drzwi przyspieszy proces psucia się żywności. W razie nadawania komunikatów nie ignoruj ich treści. Zawsze słuchaj przedstawicieli służb porządkowych.

Strategie zarządzania ryzykiem blackoutu – praktyczne wskazówki i procedury

By zminimalizować ryzyko wystąpienia blackoutu oraz jego konsekwencji stworzono strategię zarządzania w takich przypadkach. Oto niektóre z takich rozwiązań:

Regularne przeglądy instalacji elektrycznych – pomagają one wykryć ewentualne problemy lub usterki, które mogą doprowadzić do pojawienia się blackoutu.
Systemy alarmowe zasilane bateryjnie – takie rozwiązanie zapewni funkcjonowanie systemów bezpieczeństwa, nawet gdy nie ma prądu.
Ćwiczenia z procedur ewakuacyjnych – w zakładach przemysłowych, biurowcach regularne ćwiczenia pomagają w bezpiecznym opuszczeniu budynku w razie nagłego blackoutu. Ćwiczenia takie mogą mieć kilka scenariuszy, pozwalając przygotować się na różne sytuacje.
Zapasowe źródła energii – dodatkowe źródła energii, takie jak generatory prądotwórcze lub zasilane energią słoneczną, zapewnia ciągłość działania krytycznych systemów.
Planowanie i analiza ryzyka – każda instytucja państwowa oraz zakład pracy powinien posiadać szczegółowy plan działania na wypadek blackoutu. Powinien on zawierać procedury oraz wskazówki jak postępować na każdym etapie działania.

Blekaut – co to znaczy? Kilka słów na koniec

Blackout może przynieść poważne wyzwania dla każdego z nas, zarówno w życiu codziennym, jak i w pracy. Jeżeli masz pytania dotyczące zabezpieczenia się przed blackoutem lub potrzebujesz specjalistycznego wsparcia w tym zakresie, nie wahaj się skontaktować z nami. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony internetowej, pod adresem https://reo.pl/pl/kontakt, gdzie znajdziesz więcej informacji oraz dane kontaktowe. Nasz zespół ekspertów jest do Twojej dyspozycji, aby pomóc Ci przygotować się na każdą ewentualność związaną z przerwami w dostawie energii.

1. https://www.infor.pl/prawo/encyklopedia-prawa/b/5624008,Blackout.html
2. https://en.wikipedia.org/wiki/New_York_City_blackout_of_1977
3. https://businessinsider.com.pl/gospodarka/polska-energetyka-wystawiona-na-atak-zlamanie-tego-systemu-to-pestka-dla-hakerow/ddb5mks
4. https://energetyka24.com/elektroenergetyka/jak-przygotowac-sie-na-blackout-poradnik-energetyka24-komentarz